94288301 djvu

FIZYOLOGIA UKŁADU NERWOWEGO 868

bardzo słabo rozwinięte, a u wyższych — jak n. p. u psów — nie stanowią one jedynej drogi dla podniet ruchowych. Albowiem po przecięciu pęczków piramidowych na brzusznej powierzchni rdzenia przedłużonego nie występuje trwałe porażenie ruchów, a przez drażnienie okolicy psychomotorycznej kory mózgowej można mimo przecięcia tych pęczków otrzymać ruchy kończyn (jakkolwiek musimy wtedy używać prądów o wiele silniejszych niż u zwierząt prawidłowych). Mimo to jednak skonstatowano z wszelką pewnością, że drażnienie pęczków piramidowych w rdzeniu przedłużonym wywołuje ruchy przeciwległych kończyn a przecięcie całej połowy rdzenia z zachowaniem tylko bocznego pęczka piramidowego wystarcza, aby drażnienie kory mózgowej dawało odpowiednie ruchy.

Wszystkie te doświadczenia przemawiają za tern, że drogi piramidowe mają znaczenie przeważ aj ące w przewodzeniu podniet do ruchów dowolnych, że jednakże obok nich istnieją i inne drogi, które utrzymują związek pomiędzy korą mózgową a komórkami ruchcwemi rdzenia pacierzowego.

Jako takie drogi uważamy szlaki drugorzędne, złożone z kilku neuronów a przebiegające w rdzeniu również w sznurach bocznych jako t. zw. wiązka Monakowa (Iractus rubro-spinalis). Są to szlaki łączące komórki ruchowe przednich rogów rdzenia z jądrem czerwonem, które znowu połączone jest z wzgórkiem wzrokowym a przezeń z odpowiednią częścią kory mózgowej (str. 354). Przecięcie samej wiązki Monakowa także nie znosi zdolności przewodzenia stanów czynnych z kory mózgowej do przednich korzonków; wtedy oczywiście zadanie to spełniają drogi piramidowe. Po przecięciu zaś obu tych szlaków, a zatem po przecięciu całego sznura bocznego, nie można już otrzymać ruchów przez drażnienie kory mózgowej strony przeciwległej.

U człowieka drogi piramidowe są anatomicznie o wiele silniej rozwinięte niż tractus rubro-spinalis, podczas gdy u niższych ssaków, u których rozwój kory mózgowej w stosunku do zwojów podkorowych jest nieznaczny, stosunek obydwóch wymienionych szlaków jest odwrotny. To też i czynnościowo mają drogi piramidowe u człowieka przewagę nad szlakami rubro-spinalnymi tak, że zniszczenie dróg piramidowych pociąga za sobą u człowieka prawie zawsze trwałe porażenie lub niedowład mięśni.

Obok sznurów bocznych mają znaczenie dla przewodzenia podniet do ruchów dowolnych także i sznury przednie i to w sznurach tych przebiegające nieskrzyżowane drogi piramidowe przednie, (z których część przed samem zakończeniem w otoczeniu komórek ruchowych ulega skrzyżowaniu, gdy reszta pozostaje już do końca po tej samej stronie). Rola ich jest jednak w ogóle