94282301 djvu

FIZYOLlMilA NAKZADi: WZKOKIT 503

morkami warstwy jądrzastej zewnętrznej, każda wreszcie z tych ostatnich z jednym lub częściej z dwoma czopkami. Wynika z tego, że jednemu włóknu osiowemu w nerwie wzrokowym odpowiadają 3 lub nawet 4 czopki. Tak się ma rzecz w obrębie plamki żółtej. Im bardziej ku obwodowi siatkówki, tein na większą skalę odbywa się ta redukcya torów nerwowych tak, że na jedno włókno osiowe przypada kilkanaście elementów wrażliwych siatkówki.

Jest rzeczą widoczną, że stąd właśnie pochodzi wielka różnica we wrażliwości środka siatkówki, mianowicie środkowego dołka plamki żółtej (fovea centr. mamlcie lutecie) w porównaniu z częściami obwodowemi siatkówki. W obrębie dołka środkowego, którego średnica wynosi 1—l¹ ₂ mm., widzenie kształtu i barw przedmiotu jest najwyraźniejsze, a bystrość wzroku największa. Fovea centr leży u tylnego bieguna dna oka. Linia, wychodząca z jej środka i przeprowadzona przez punkt węzłowy, nazywa się linią spojrzeniową, albo osią widzenia, gdyż osią tą zwracamy oko ku przedmiotowi, na który w danej chwili kierujemy nasze spojrzenie. Nie jest ona identyczną z optyczną osią oka, lecz tworzy znią kąt zwany kątem a, wynoszący 5—7°. (Por. str. 433). Używając sposobów mierzenia bystrości wzroku przedstawionych w części I. (str. 470) oznaczamy bystrość wzroku środkową, czyli naośną. Już w najbliższem otoczeniu plamki żółtej bystrość wzroku jest mniejsza i wynosi ³/₄, nieco dalej ku obwodowi ₃, jeszcze dalej już tylko ¹/₂ bystrości naośnej. W celu wykazania, jak daleko ku obwodowi sięga wrażliwość siatkówki, czyli jakie są granice pola widzenia, posługujemy się przyrządem, który się nazywa peryme-trem. Najwięcej dziś używany perymetr Macdonalda (ryc. 188) składa się w zasadzie z ćwiartki łuku (T) o promieniu 35 cm., opatrzonego podziałką stopniową. Łuk ten może być swobodnie obracany dookoła osi, wzdłuż której spogląda <»ko badane. Obrócony raz w koło łuk perymetru opisuje powierzchnię półkuli, w której geometrycznym środku jest właśnie umieszczone nieruchomo oko badane, przy równoczesnem zamknięciu względnie zawiązaniu oka drugiego. Zazwyczaj wystarcza ustalenie głowy przez oparcie brody na odpowiedniej podstawce (Ej. Gdy chodzi o wielką ścisłość, musony dla ustalenia głowy szukać oparcia na szkielecie czaszki i w tym celu, podobnie jak przy innych dokładnych pomiarach oftalmoinetry-cznych, badany musi wziąć w usta zgryz metalowy i uchwycić go