94293801

222 Dli. POŻEKSKI

w takim razie, jeżeli ciecz, na którą ona ma działać, zawiera sole wapniowe, w które, jak wiadomo, mleko bardzo obfituje.

Sok więc żołądkowy, jak widzimy, posiada własność strącania także białka, znajdującego się w mleku i w ten sposób przygotowuje je do trawienia. Widzieliśmy wyżej, że wszelkie białka, ażeby uledz strawieniu, muszą być strącone, uledz krzepnięciu, bez czego nie może nastąpić trawienie. Rola więc tego fermentu jest bardzo ważną, kazeina bowiem zaraz po utworzeniu się ulega strawieniu nasamprzód przez pepsynę a następnie przez trypsynę. Podpuszczka znajduje się w daleko większej ilości u młodych zwierząt ssących, żywiących się mlekiem matki, niż u zwierząt dorosłych.

Sposób badania działania podpuszczki. Do probówki, zawierającej 5 cm³ mleka odtłuszczonego, dodaje się 1 cm³ zneutralizowanego soku żołądkowego. Probówkę umieszcza się w- termostacie przy 39°. Po kwadransie, przechylając powoli probówkę, bada się, czy i o ile mleko się ścina. Po upływie pewnego czasu mleko zcina się tak dokładnie, że probówkę można obrócić do góry dnem a mleko się nie wylewa-

Oprócz pepsyny i podpuszczki niektórzy autorowie przyjmują jeszcze w soku żołądkowym inne fermenty, a mianowicie amilazę i lipazę. W rzeczywistości oba te fermenty, chociaż znajdują się w soku żołądkowym, nie pochodzą z żołądka- Amilaza dostaje się ze śliną, która czasami może dalej trawić krochmal w^r środowisku zlekka zakwaszonem. Lipaza może pochodzić z soku trzustkowego, który w niektórych razach może się dostawać w małej ilości z dwunastnicy do żołądka. Sok żołądkowy, po oddzieleniu żołądka od reszty przewodu pokarmowego, nie zawiera ani lipazy ani amilazy.

Trawienie pod wpływem soku trzustkowego.

Pokarmy, dostające się do dwunastnicy, uległy już przedtem licznym przemianom. Pewna część białek przeszła pod wpływem soku żołądkowego w albumozy i peptony; mleko, jak widzieliśmy, w żołądku zostaje ścięte, a najgłówniejszy jego składnik, kazeina, przynajmniej w części zostaje zpeptonizowany. Krochmal pod wpływem śliny zostaje zamieniony częściowo na dekstryny i maltozę; większa część jednak jego pozostaje niestrawioną, ponieważ działanie śliny trwa tylko bardzo krótki czas. Cukry, jakoto: sacharoza, maltoza, laktoza dochodzą do dwunastnicy bez zmian. To samo trzeba powiedzieć o tłuszczach.

Ostateczna przeróbka pokarmów dokonywa się w jelitach pod wpływem żółci, soku trzustkowego i soku jelitowego. Żółć nie zawiera fermentów rozpuszczalnych, ale zapomocą znajdujących się w niej glikocholanów. taurocholanów i t. d. zamienia fizyczny stan