CCI20110305011

4. Działanie

tir

Mtl

%

Stanisław Czesław Michałowski

Jak można poznać samego siebie? Przez działanie staraj się spełniać swoje obowiązki, a dowiesz się, co jesteś wart.

J. Goethe

Pełna odpowiedź w zakresie zrozumienia i przyjęcia postawy ekologicznej zawiera się w świadectwie życia, w zdecydowanym działaniu. Znane włoskie przysłowie mówi: Tra sapere e farę c’e marę (w dosłownym tłumaczeniu: Pomiędzy wiedzieć a zrobić jest morze, które trzeba przepłynąć). Polskia przysłowie: „Pieczone gołąbki nie lecą same do gąbki” zawiera myśl podobną. Nić za darmo. Samo się nie zrobi — banalne słowa; często powtarzane, oddają sedno sprawy.

Dlatego należy zwracać uwagę na formowanie postaw, wartości i idea^ łów uczniów tak, aby zgodnie z nimi mogli podejmować decyzje, co należy czynić. Zatrzymanie się na refleksji byłoby procesem niepełnym, nawet gdyby kończyło się na rozumieniu i reakcji uczuciowej. Refleksja rozwija się i dojrzewa tylko wtedy, kiedy prowadzi do podjęcia decyzji i zaangażowania. Oceniamy wartość fazy uczuciowej, ponieważ prowadzi ona do rozumienia czynu i zaangażowania, prócz tego pozwala pogłębić osobiste doświadczenie.

Termin „działanie” odnosi się do wewnętrznego wzrostu człowieka w oparciu o przeżyte doświadczenia, a równocześnie do jego przejawów zewnętrznych. Po przeprowadzeniu refleksji uczeń rozważa doświadczenie z punktu widzenia osobistego w ramach wyboru wewnętrznego. Z kolei w świetle poznawczego zrozumienia doświadczenia i związanych z tym uczuć zostaje poruszona wola. Zrozumienie znaczenia i jego osąd prowadzi do podjęcia wyborów. Takie wybory mogą zaistnieć, kiedy wychowanek decyduje, że jakaś prawda staje się jego punktem odniesienia, postawą lub predyspozycją mającą wpływ na wszelkie jego decyzje. Na tym etapie uczeń czyni prawdę swoją własnością, ale pozostaje otwarty na to, dokąd ta prawda może go poprowadzić.

Postawy i wartości wewnętrzne przyjęte stanowią cząstkę osobowości, skłaniają ucznia do czynu, do działania zgodnego z tym nowym przekonaniem. Jeśli doświadczenie w kontakcie działaniowym w połączeniu z przeżyciem było pozytywne, uczeń prawdopodobnie będzie chciał podkreślić wagę warunków i okoliczności, w których miało miejsce pierwotne doświadczenie, oraz zapragnie go powtórzyć. Ponadto, istotną pomocą są projekty i scenariusze zajęć w postaci wyznaczenia zadań oraz dbania

0    jakość. Doświadczenie w służbie człowieka i przyrody, opracowania

1    z nimi związane pytania stanowią istotną pomoc i zachętę.

Nawyków nie przyswaja się przypadkowo, lecz tworzy się je przez stałą,

—    __i----; oVrvwnnŚP iiP7arpgn nr7piawiana w nnwtńrk-arh

codziennych, cotygodniowych czy miesięcznych. Stają się one dalszymi środkami do pobudzania, kierowania i podtrzymywania ucznia, by ćwiczył się w opanowaniu wiedzy. Zatem cel tworzenia nawyku refleksji wymaga od nauczycieli wkładu pracy metodami odpowiednimi do różnych poziomów dojrzałości dzieci i młodzieży.    /

Zrekapitulujmy: odwaga działania to nie wydajność naszej pracy, ale bycie w zgodzie z zasadami samego życia. Zdolność tworzenia i właściwe działanie zależą od głębokich struktur wewnętrznych, w których jest duch ludzki. Ponadto proponowane etapy podkreślają fundamentalne znaczenie wzajemnej relacji zachodzącej między nauczycielem a uczniem, wprowadzenie w świat przyrody jako sposobu bycia. Jest to podejście całościowe, globalne w sposób praktyczny i systematyczny zarówno do rzeczywistości, jak i do wychowania w imię ideału.

5. Jak być mistrzem — przyjacielem dziecka?

Zbyt długo ludzie żyli OBOK SIEBIE Dzisiaj zrozumieli, że mogą żyć RAZEM Musimy ich nauczyć, by jutro żyli JEDNI DLA DRUGICH.

ks. R. E. Rogowski

Drogi Kolego — Nauczycielu! Zanim zaczniesz pracę z dziećmi i młodzieżą ucząc ich szczegółowych prawd o świecie, proponuję Ci, abyśmy wspólnie zastanowili się, jaka jest nasza rola w tym jakże zmieniającym się czasie. Spróbujmy przemyśleć sytuację współczesną aby później przejść do szczegółowych rozważań.

Wydaje nam się,- iż w okresie nauki dzieci i młodzież jest jeszcze wystarczająco wolna, by słuchać, szukać i buntować się. Świat nie zamknął się jeszcze dla nich. Szukają głębszych odpowiedzi na pytania „dlaczego?” i „po co?” Młodzi są zdolni do marzeń, poruszają ich wizje, które być może się spełnią.

Z pewnością każdy nauczyciel, wart swego imienia, musi wierzyć j w młodych i zachęcać ich, by sięgali do gwiazd. Znaczy to, że wizja życia nauczycieli i rodziców musi być atrakcyjna dla uczniów, zapraszająca ich do dialogu o sprawach, które się liczą. Musi zachęcać do internalizacji j wartości, głębokiego współczucia wobec cierpień we współczesnym świecie, do stawania się ludźmi pokoju i sprawiedliwości, autorami przemian w swoim środowisku, w którym tak bardzo szerzy się agresja, niszczenie j życia, samolubstwo i konsumpcjonizm. Są bardziej, niż każde inne j pokolenie w historii, wystawieni na kuszenie narkotykami i obiecaną przez / nie ułudą ucieczki od bolesnej rzeczywistości.

Od nauczycieli wszystkich poznawczych dziedzin potrzebują siły, gdy widza swa słabość nrzv wchodzeniu w groźna tajemnice życia. Potrzebują