CCI2014040321

72

które łączono na jaskółczy ogon, jak można sądzić na przykładzie formy przechowywanej w Victoria and Albert Museum w Lon-

OJ!

dynie i na podstawie osiemnastowiecznych opisów⁰ . Warto dodaą że do dziś dnia zachowało się także kilka innych drewnianych form: trzy w Deutsches Ldermuseum w Offenbach am Main , jedna

Q/T

w Deutsches Tapeten Musem w Kassel , również jedna w Królew-skim Muzeum Sztuk Dekoracyjnych w Mechelen ' i jedna, która do 1963 roku była w posiadaniu garbarza z Mechelen, a obecnie wchodzi w skład prywatnych zbiorów . W tego rodzaju matrycach dbano o to, aby krawędzie wydrążonego wzoru nie były zbyt ostre, co mogło by spowodować przecięcie skóry w czasie wytłaczania. Sztuka zatem cała polegała na tym, aby złagodzić krawę-

,    ,    gq

dzie, nie niszcząc jednocz&snie czystości i precyzji rysunku

Matryce nie były wykonywane w warsztatach złotników skór, lecz zamawiane u artystów. Na przykład Johannes van Hatten, generalny grawer króla w 1685 roku wykonał dwie matryce z przedstawieniem "Triumfu aniołów"^⁰. Zdarzało się jednak często, że kopiowano wzory, gdyż artystom nie przysługiwały oddzielne prawa autorskie. Próbowano bronić się poprzez opatentowanie prac na pewien okres czasu, jak w przypadku wspomnianego van Hatte-na na dwanaście lat. Na matrycach niestety nie umieszczano sygnatur co dziś właściwie uniemożliwia przypisanie wyrobów do określonych ośrodków. Wiadomo, że każdy warsztat posiadał pewną kolekcję różnych form-^, które sporo kosztowały /za pięknie opracowaną płytę płacono nierzadko od 600 do 1000 guldenów/^.

⁸^ J.W. Waterer, op. cit. s. 38.

⁸-^ Deutsches Ledermuseum /katalog/. Offenbach am Main 1967 s. 37; Gall. Leder im europ&ischen,.. s. 3000 il. 231.

⁸^ J. Lei/3 , op. cit. s. 55 il. 26.

⁸"^ E. de Witte, op. cit. s. 220.

88

H. Bissuyt, op. cit. s. 143-144. Autor twierdzi, że drewniana matryca, którą otrzymał 21 XII 1968 roku od garbarza A. Jansena z Mechelen, była wykonana przez Boudewijna Tuerlinckza, którego ojciec wyrzeźbił posąg Margarethy van Oostenrijk stojący na wielkim rynku w Mechelen.

⁸⁸ de Pelice, op. cit. s. 419.

H. Bissuyt, op. cit. s. 142.

Gall. Leder im europfiischen... s. 302; Gall. Leder s.324; B. Werner, op. cit» s. 214-