chemiii2

3. Jednofunkcyjnt? pochodne węglowodorów

Cząsteczka mydlą składa się i. części hydrofitowej i części hydrofobowej. Dzięki takiej strukturze mydło posiada właściwości czyszczące.

Proces emuiga-cji tłuszczu polega na rozdzieleniu go na niewielkie kropelki

Własności emulgujące mydlą są /wiązane z budową jego cząsteczki. Każde mydło składa sic z części nicpolarncj, nazwanej hydrofobową, i części polarnej, nazywanej hydrofilową:

( 11 ( n omu IU IU1U IU IU H.< IU 11 < ll ( ll.CH ( ll < H CpONa

część hydrofobowa    część

hydrofilown

Cząsteczki mydła rozpuszczone w roztworze zawierającym tfus/cz grupują się w ten sposób, że ich niepolarne fragmenty (hydrofobowe) zwrócone są w stronę grudki tłuszczu i zagłębiają sic w niej. Polarne części cząsteczek mydła (hydrofilowe) pozostają natomiast na zewnątrz warstwy tłuszczu, kontaktując się bezpośrednio z wodą (ryc. 3.32). W czasie próby wymieszania takiego układu części polarne, otaczające grudki tłuszczu, uniemożliwiają im łączenie się w większe giu|>y. Części hydrofilowe mydła działają w ięc jak izolatory zapobiegające łączeniu się tłuszczu w w iększe skupiska.

Ryc. 3.32. Grudki tłuszczu są emulgowane za pomocą mydła. Cząsteczki mydła ustawia ją sic wokół kropli tłuszczu w ton sposób, ze ich mcpolornc fragmenty są zagłębione w tłuszczu, a polarne grupy karboksylowe pozostają w wodzie.

Ryc. 3.33. Badanie odczynu mydła Mydła w wodzie ulegają procesowi hydrolizy. W wyniku której odczyn ioztworu staje sie zasadowy.

Właściwości czyszczące mydeł są osłabiane przez ich skłonność do ulegania w wodzie hydrolizie z wy-Iworzeniem odczynu zasadowego (ryc. 3.33). wytrącanie się osadu nierozpuszczalnych soli w wodzie twardej (czyli zawierającej sołc wapnia lub magnezu) oraz zanik zdolności do wytwarzania piany w roztworach kwaśnych. Z tego powodu do mycia i prania coraz częściej używa się detergentów. Detergenty są związkami o budowie podobnej do mydeł, czyli zawieraj:) część hydrofilową i część hydrofobową. l)o powszech-

174