sobie powierzony przez Towarzystwo wolnych mularzy tyłuł wspólnej własności do domów tu w Lublinie pod N. 217 i 218 przy ul. Podwale sytuowanych, a wskutek danej w tym przedmiocie władzy, zawarłszy kontrakt urzędowy z poprzedniczym tych realności właścicielem Kazimierzem Dolińskim w d. 2 grudnia 1817 r., który tak w dawniejszych aktach kodeksowych hipotecznych wniesiony, a z którego następnie w nowych aktach hipotecznych województwa lubelskiego podpisani, pod wyż tu wymienionemi numerami, za właścicieli zapisanymi zostali. Gdy postanowieniem Księcia Namiestnika Królestwa z d. 2 stycznia 1823 r. własności towarzystw wolnych mularzy pod opiekę i zarządzenie rządowe są poddane, wskutku więc tego postanowienia, tytułu własności dopiero wzmiankowanych domów i do nich należących gruntów, nie na siebie, ani na swych następców lub kogo innego, nie wyłączając na rzecz rządu Królestwa Polskiego, odstępujemy i to odstąpienie w księgę hipoteczną w wykazie umieścić dozwalamy mocą dobrowolnego swego zeznania, przeciwko któremu zrzekają się zeznający wszelkich z prawa wyłączeń, a mając go sobie wyraźnie przeczytany i przez nich przyjęty...
Jan Reinberger
Paweł Wagner”1.
Po zeznaniu tego aktu tytuł własności powyższej nieruchomości przepisany został (21 lipca 1824 r.) na rząd Królestwa Polskiego. Tu zaczyna się nieznana dotychczas historja tych gmachów. Może rząd uważał za nieodpowiednie umieszczenie biskupa w loży masońskiej, lub może biskup nie chciał rezydować na miejscu świeżych jeszcze praktyk zakazanego przez papieży stowarzyszenia, dość, iż rząd domy polożowe dał Gmilji z Ratyńskich Zawidzkiej, a wzamian za to otrzymał od niej nieruchomość N. hip. 141 (1. 15) przy ul. Królewskiej koło Żmigrodu i umieścił w niej biskupa lubelskiego. W 1845 r. rząd nabył od tejże Zawidzkiej za rb. sr. 15000 byłe domy lożowe na pomieszczenie biskupów lubelskich. W ciągu przeszło dwudziestu lat wspomnienia masońskie się zatarły, a domy te nadawały się doskonale na rezydencję biskupią wskutek swego sąsiedztwa z katedrą.
120
Por. St. Małachowski-Łempicki. Pałac Działyńskich w Warszawie. Jednota. N. 7 — 8. 1930 r.