S5008496

w Pecetakł *** Można tu też Mlloiyó skarby i Oilióe^M*. Bohotu, okr, PIpwh, I Gara Sindel, akr, Varnn ^MT, opar naiiyjnlk t MiiIHk I^łorovoo, okr. Kasgrad **•, Knaleatska t«* grupują się w północnej Bułgarii I tylko KrAn Iriy pa południowej atronir grsbłetu Starej Plantny (nuipn

Trudno Jesscse obecnie rosstraygnąe ae wsględu no nleabyt dużą llcnbą materiałów, esy należy mówię tylko o elementach kultury (f'.•*!*' )dsckl*»J, cny też włącsyć tę strefę do RAsadnlcaego zasięgu tej kultury, Prsypom-nieć tu warto, Se bospoźrednlo no drugim hraegu Dunaju znajdowało się potężne oppidum getyjakłe w Zlmnlcea, o tylko w niewielkiej odległości od tej riekl — drugie wielkie emporlum getyjskle w PopeHti, Obecność oddsiaływaó tych ośrodków no południowym brsegu Dunaju, n nawet akulturacjn prtyleglej strefy, jest raecy.ą arnaumlalą, wręoa ocaywistą, sacsególnie w sytuacji, gdy Dunnj nie Ntnnowll w '/.ONodRi© granicy etnicanej.

Drugą grupę obiektów wapółeaeanych omentariyMkom typu Podeń--Panagjurakl Kolonii repreientuje kilka stnnowiak r południowej Buł-garii, które posiadają odrębny charakter, Mogą tu należeć, obok omówionych wyżej niektórych kurhanów a Duvnnli 1 Witnicy, materiały I grobu w Car Asen ^tM, okr. Patardśik, 1 i Znbftrda, okr. Smoljan, a być może również a omawianego wyżej grobu a QAlttbovn, W Znbftrdo ano-leaiono też mleca typu póżnolateósklego, lecą pozostało materiały i tych stanowisk, w tym awlasacsa a uabrojenla, reprezentują odmienne typy i seatów *•. Licaba tych obiektów jest Jeszcze abyt mota, aby na ich podstawie można było kusić się o ustalenie choćby głównych rysów kultury tej atrefy.

Analliując roamleaicienie stanowisk typu Paden-PanagJuroki Kolonii (mapa 2), stanowisk a materiałami kultury daokiej t innych współciea-nych im analeaiak rauca się dość wyraźnie w ocay istnienie w Bułgarii I stref kulturowych. Jedną a nich tworay obsanr awnrtego występowa* nia obiektów typu Padea-Panagjurakl Kolonii (okolice Vracy i dalej na wschód położone rejony wachodnlej Bułgarii, Kotlina Sofljaka •/. prayleg-łym terenem), drugą - strefa licaniojiccgo występowania materiałów typu dackiego (caęśdowo w amiesaanlu ae stanowiskami typu Pnnagjur-

M V. Mlkov, N. Dżainbssov 1000, ■. ino n.

H N. Fettlch 1058, i, 183 t passim, ryc, B-io. li i. V«nedikov 1051.

■ V. M j ko v 1057, s. 800, ryc. 7.

H a Contev 1045, «. 105 n„ ryc, 50, 07.

g Grut wlócsnt | topór w Car Astm. _Kmt (trusty 1 spacyftcsny grot wlóciml cUurużcI 117 cm w OAUbouo. takiż „grot", 8 k wyk Ir truty wlóoanl 1 miws typu la* teósklsgo w Zablrda

akl Kuluull) mul 1 Umajnm I w północno-wschodniej Bułgarii, wriiwl* trzecią - r**Joti ńrudkowogo durztwzn Mnrtcy, Czwarta strofa to obszar wybfzola Morza Czarnego wijijty przez Uoltun; hftlloniatyoKłM)

Strefu ńrodk owego dorzecza Muricy charakteryzuje atą obeonnAclą omówionych ostatnio stanowisk t materiałami awotategn typu, przenikaniem wpływów hollenialycznych (np. ceramika / Car Alton) oraz obec-nońclą nteduZej limby materiałów cy.tjńelowo nawiązujących do grupy l'ndeu>l'anag)urakl Kolonii (Kraby z Hogomllova, DobrolAku, Bragoj* nova, (lornl l'uiitiy.ll?, znalezisku luZne y. Knattovu, Mogiły uroi) być nutf.e k Urliio Duntmt i okolicy Aaeuovgradu). Jest Jod nok charakterystyczne, Ae z obaznru togo ule znamy form najbardziej typowyoh dla Krupy 1 ‘aili-n 1’muinJni'iilU Kolonii (wędzideł typu Ilu, noZy bojowyoh typu IV, a tukZe okazów zdobionych, u mb póZnolaleósktch), wystąpi! tylko 1 mlecz ('/.abftnin) i 1 pochwa mlecze (Knatievo) pomijając oczy wińcie zespoły z początków n.e, Choć wląo polna charakterystyka togo obazaru nie jest obecnie możliwa, to nie molna go zaliczać do grupy l*ndnu- 1’uuugJurakl Kolonii,

aitOUY /. ItUONIA /, OKHKSU UZYMUKIBOO W TltACJl

Ha rdzo charakterystyczno zjawisko, na które pragną w tym miojacu Jeazcze zwrócić uwago, stanowią w Bułgarii wczeanoraymakle groby kurhanowe z bronią, zwykle bogato wyposażone, oząsto zasługujące na miano grobów kzląZącyeh. Wiele a nich zawierało pochówki z wozami. Groby te imtf.ua w pewnym Mensie uwaZać za przejaw tradycji grupy PudeA-PanagJuraki Kolonii a uwagi na kontynuowanie zwyczaju wy-

2010/03/01 23:14

^Wl Nawet Jednak w tej strefie wyaiąplty także wpływy lateńskie, u powagach* a lont* zapewne zn pośrednictwem grupy T'aden-1'anagjurakl Kolonii, Ich przejawom ni) omówione wyZej zabytki, n to fibula typu K « Hurgsaklch llanl, fibula I Neae* bAr (Meaaambrla) l być nuiZe ozdobny mieczyk Jednoalecany z tlAlgarova, okr. Ilur uuo, Warto przypomnieć, Ze pojedyncze zabytki Interesującego noa typu znane u leZ k rejonu antycznej ItlrtrU w Dobrudży (fibule z Tariverde zob. rozdział fV. nóZ bojowy z nekropoli Hiatrii •— D, M, 1'lppldl 1 Inni IMS, E 900, 917, ryc. II). TakZe z obaaaru Grecji I (IztaleJzzeJ Turcji pochodzi tkwić duZa IIoIm pojedynczych zabytków typu kultury lateńskiej (por. ł*. Jacobsthnl 1040, I 901, W. Kri* mer 1001; K. u Miel >1000; J, A. S, Megaw lOnn, U. Kchssff 1070; tenśt 1078; Mi Hzubó 1071; F, Maler, Keltlaehe AKerllinier In Grlzchenlnnd, „Ger-mnnlu" — w druku). Wymieniane «q w tym związku: hełm I Atlyki, nUecz wczesno* laieóakl i nóZ bojowy z Dodony, kolczuga z .Samotraki, nagolenniki z puatych pół-kul a Koryntu i Flnlke, bransolety guzowate a Kyzlktwi, Troi, Pergamonu I Prlenc oraz branaolely aaklane z MugazkOy i okolic Ankary, fibule I Dekw, Mogazkdy, 1'rlene, Moralnu, Kayaerl, Kufwaray, okolic Ankary, okolic Melonik, Canskkale (7), 1'ergamonu (7), latrbuy (7); zaliczane tu tez niekiedy zapinki z Dodony I Alen zapewne do grupy ₍,P*0Udp|pj