234 235 (4)

Seria obejmuje 15 zabiegów (co drugi dzień). Po ukończeniu zabiegu chory wypoczywa w leżalni 1 godzinę.

Modyfikacja daje większą powierzchnię wrót wejścia dla jonów; tampon wchłania 10 ml roztworu, przez co dawkowanie leku jest dokładne; podkład pośredni zabezpiecza w razie przemieszczenia się elektrody ocznej skórę powiek od uszkodzenia; okład nie wywiera ucisku na gałki oczne; większa grubość tamponu zabezpiecza od oparzeń elektrolitycznych, a większa powierzchnia elektrody pozwala zwiększyć dawkę natężenia prądu na każdą gałkę oczną do 1,5—2 mA (maksymalnie!).

Jonizacje gałki ocznej (w chorobach oka)

Badania prowadzone z użyciem izotopów J¹³¹ (Pachetta), Ca⁴⁷ (Siwo-szynski) udowodniły wnikanie jonów do gałki ocznej zarówno w tzw. metodzie bezpośredniej z użyciem specjalnego naczynia szklanego (kieliszka) wypełnionego roztworem elektrolitu i zanurzonej w nim elektrody ocznej, jak i w tzw. metodzie pośredniej przy stosowaniu tamponu lekowego ułożonego na zamkniętych powiekach i elektrody ocznej z folii cynowej.

Witzel, Fielding, Ormsby i inni nie stwierdzili zasadniczej różnicy koncentracji jonów antybiotyków w gałce ocznej przy obu sposobach wprowadzania. Metoda pośrednia (powiekowa) jest bezpieczniejsza; roztwór elektrolitu nie styka się bezpośrednio ze spojówką i rogówką oka, elektroda ułożona na tamponach ocznych oddalona jest o 2—3 cm od powierzchni gałki ocznej, przez co zabezpiecza ją od reakcji biegunowych prądu stałego, a tym samym od większych różnic w koncentracji jonów wodorowych (zmian pH) w płynach tkankowych oka.

Stosowana technika zabiegu w jonizacji gałki ocznej jest taka, jak w jonizacji śródmózgowej (wg modyfikacji własnej autora).

Różnice ilościowego wnikania jonów do gałki ocznej oraz ich koncentracji w płynach tkankowych oka zależne są od podanej jednorazowej dawki leku oraz od specyficznych właściwości jonów.

Jony jodu łatwo wnikają przez rogówkę podane metodą „kieliszkową", trudniej w metodzie „powiekowej". Jony wapnia w obu sposobach wprowadzania wnikają szybko i łatwo zarówno do przedniego, jak i tylnego odcinka oka oraz długo się w nim utrzymują (Siwoszynski).

Antybiotyki (streptomycyna, penicylina, neomycyna) dają wysoką koncentrację w przednim odcinku oka, mniejszą w ciałku szklistym i odcinku tylnym, utrzymując względną koncentrację do 48 godzin (Mi-szustina, Malanowa). Tetracykliny słabo wnikają do gałki ocznej.

Mechanizm wnikania jonów w metodzie „powiekowej" nie jest dostatecznie wyjaśniony. Według Siwoszynskiego (badania z izotopem Ca⁴⁷) jony wnikają do gałki ocznej przez dyfuzję z depozytu w skórze powiek. Dalsza ich dystrybucja idzie drogą przez szczeliny tkankowe między błonami oka.

Stosujemy jonizację jednej lub obu gałek ocznych, zależnie od lokalizacji zmian chorobowych.

W jonizacji jodowej podajemy 10 ml 1% roztworu KJ (pod katodą). Wskazania: blizny rogówki (bielma pourazowe) oraz męty w ciałku szklistym.

Do jonizacji wapniowej stosujemy 1% roztwór CaCla (pod anodą). Działanie resorpcyjne, przeciwzapalne i przeciwalergiczne jonu wapnia ma szeroki zakres wskazań w leczeniu zmian chorobowych oka. Odczynowe przekrwienie czynne w siatkówce (efekt działania jonu wapnia) powstaje po stronie przeciwnej do oka elektryzowanego. W przypadkach zmian zwyrodnieniowych w siatkówce, zanikach nerwu wzrokowego, zapaleniach siatkówki, gdy proces zlokalizowany jest w jednym oku stosujemy jonizacje wapniowe przez obie gałki oczne, aby uzyskać zarówno działanie jonu wapnia w oku chorym, jak i odczynowe przekrwienie czynne w siatkówce.

Stosujemy również jonizacje wapniowe w zapaleniach naczyniówki, ponieważ jon wapnia uszczelnia ścianki naczyniowe, a przez to przywraca uszkodzoną przez stan zapalny barierę hematooczną. Jonizacje wapniowe przyśpieszają resorpcję wylewów krwawych do ciałka szklistego.

W jonizacji streptomycynowej jednorazowa dawka na gałkę oczną wynosi 50 mg siarczanu streptomycyny w 10 ml wody destylowanej. Streptomycynę wprowadzamy z anody.

Wskazania: gruźlicze zapalenia spojówki i rogówki, owrzodzenia rogówki, zapalenia tęczówki o różnej etiologii, zapalenia naczyniówki i siatkówki.

Aby przeciwdziałać występowaniu odczynów alergicznych na streptomycynę oraz osłabić jej działanie toksyczne na naczynia oka, należy jonizacje streptomycynowe kojarzyć z jonizacjami wapniowymi, włączając je na przemian lub podawać 2 razy streptomycynę i 1 raz wapń w przebiegu serii. Ogólna dawka streptomycyny na 1 gałkę oczną wynosi 2 gramy, seria 40 zabiegów.

Penicylinę podajemy w dawce 50.000 j w 10 ml roztworu soli fizjologicznej (pod katodą).

Neomycynę (siarczan) 25—50 mg w 10 ml wody destylowanej wprowadzamy pod anodą.

Jonizacje betabionowe są wskazane w zanikach nerwu wzrokowego (atrophia n. optici), w zaburzeniach neurotroficznych w obrębie plamki żółtej, po zatorach w tętnicy siatkówki (a. centralis retinae). Witaminę Bi (w ampułkach) w dawce 25 do 50 mg podajemy w roztworze wody destylowanej (10 ml) w koncentracji 2,5—5 mg/ral. Elektroda oczna połączona jest z anodą.

235