26 (493)

Katabolizm aminokwasów

białka ulegają ciągłej odnowie, więc aminokwasy są ciągle rozkładane - wymiana białek

a- głównym miejscem rozkładu aminokwasów u ssaków jest wątroba

<v najpierw odłączana jest grupa u-aminowa. a szkielet węglowy przekształcany jest do jednego lub kilku głównych metabolitów pośrednich i używany jako paliwo metaboliczne

** szkielet węglowy 20 aminokwasów przekształcany jest do 7 związków: pirogromanu. acetylo-CoA. acetoacetylo-CoA -ketoglutaranu bursztynylo-CoA. tumaranu. szczawioocłanu

Białko

półokres istnienia

enzymy	7-10 minut
w wątrobie	10 dni
w surowicy	10 dni
hemoglobina	120 dni
kolagen	1000 dni
białek

• hydrolityczna degradacja do aminokwasów

Peptydazy

rozszczepiają (hydrokzują) wiązania peptydowe , klasa hydrołazy"-

• rozszczepiają wiązania peptydowe wewnątrz lartcucho połipeptydowego • produktem ich działania *n kiótsze peptydy

ondopeptydazy

amlnopeptydazy

ROI 0 R O

‘ H IJ 1 J “

• rozszczepiają wiązania peptydowo położone skrajnie

• dzielą na amino-1 kurtoksypepłydazy

karboksypeptydazy

R R

₇W^tJ^x__

Enzymy proteolityczne

Katalizują hydrolizę wiązań peptydowych w wyniku której uwalniane są peptydy a potem aminokwasy

* trypsyn.i - enzym trawienny, rozszczepia wiązanie peptydowo po karboksylowej stronie reszt lizyny lub arginlny

* chymotrypsyna - enzym trawienny, tnie wiązanie peptydowe po karboksylowej stronie dużych reszt aminokwasów aromatycznych i hydrofobowych

* elastaza - enzym trawienny, rozszczepia wiązanie peptydowe po karboksylowej stronie reszt o krótkich, nie naładowanych łańcuchach

Katabolizm aminokwasów

Usuwanie grup a-aminowych odbywa się w dwóch etapach:

reakcja transaminacji; grupy aminowe przenoszone są na a-ketoglutaran -* glutaminian lub na szczawiooctan -> asparaginian

<£- deamlnacja oksydacyjna - usunięcie grupy aminowej z glutaminianu w wyniku czego powstaje Jon amonowy

Transaminacja

Grupy a-aminowe u większości aminokwasów przenoszone są na a-ketoglutaran i dochodzi do powstania glutaminianu I a-ketokwasu reakcję tą katalizują nlnotransfera-ry (transamlnazy)

coo- coo-

I I

C— 0 COO H—C—NHj^- COO

II II

CH» ♦ H-C — NH,^- -ż CH₂ + C =0

| aminotransferizy |

CHj R (transaminaiy) CH, R