278 (6)

7.1.4, Nierówności i fragmentacja

Popularne przysłowie mówi, że o gustach się nie dyskutuje. Kryje się za tym przekonanie, że nie da się uzasadnić tego, dlaczego coś się komuś podoba lub nie, a dyskusja taka nie może zakończyć się żadną konkluzją, ponieważ nie można przekonać nikogo, aby coś mu się spodobało czy zasmakowało. Gusty, upodobania i wybory z nimi związane uważa się za kwestię indywidualną. A jednak w mediach i w codziennych rozmowach często daje się słyszeć, że ktoś ma dobry gust albo że coś jest w złym guście. Styl „na Dynastię", krasnale w ogrodach, ustawione w witrynie „pamiątki znad morza”, zdrowa żywność, ćwiczenia na siłowni, joga, piłka nożna, komedie romantyczne czy kino eksperymentalne to tylko przykłady licznych praktyk, które w powszechnym odczuciu od razu coś istotnego „mówią” o tych, którzy są ich zwolennikami lub przeciwnikami. Wiele z dostępnych dla większości ludzi ofert - zdrowa żywność i obiad „z torebki”, ubrania z sieciówki i t-shirty z napisem no logo, weekendowe grillowanie i piesze wędrówki czy jazda konna - układa się we wzajemne opozycje.

W badaniach nad stylami życia można wskazać dwa nurty. Jeden koncentruje się na względnie równych dla większości możliwościach korzystania z oferty rynkowej. Takie podejście skłania do przekonania, że ludzie mają dużą swobodę w zakresie wybierania stylu życia, ale także manipulowania znaczeniami dóbr, które nabywają. Dochód, zawód czy wykształcenie tracą wtedy na znaczeniu jako czynniki różnicujące. Przynależność do klas średnich jest z tego punktu widzenia determinowana głównie przez znajdującą odbicie w codziennych praktykach orientację życiową, zakładającą aktywność, refleksyjne wybory i zaangażowanie w możliwość kontrolowania zdrowia. Wybór określonego stylu życia staje się tu tożsamy z nowymi drogami awansu i emancypacji społecznej. Drugi zaś nurt skupia się na tym, że uwspólniona oferta daje asumpt do intensywnego poszukiwania i podkreślania subtelnych, ale znaczących różnic w zakresie takich praktyk, jak urządzanie mieszkania, obchodzenie się z własnym ciałem, sposób odżywiania się, troska o zdrowie czy wakacyjne wyjazdy. Wiele wskazuje na to, że współczesną kulturę charakteryzuje współwystępowanie sprzecznych procesów: postępującej homogenizacji oraz rosnących podziałów w zakresie wyborów związanych ze stylem życia.

7.1.5. Najważniejsze teorie: Ueblen, Simmel, Bourdieu

Thorstein B. Vebleri (1857-1929) zasłynął przede wszystkim jako autor Teorii klasy próżniaczej (1998), której pierwsze wydanie ukazało się w 1899 roku. Veblen opisał w tej pracy, jak na różnych stadiach rozwoju kulturowego

21 8 Style życia