27 (267)

pokrewieństwami filogenetycznymi różnych grup ptaków (Sibley i Aląuist 0). Dzięki niej stwierdzono wcześniej nieoczekiwane pokrewieństwa. Wyni-jjadań hybrydyzacji DNA sugerują, że sępy Nowego Świata (np. kondor) są "genetycznie znacznie bliżej spokrewnione z bocianami niż z pozostałymi ami drapieżnymi. Metodę hybrydyzacji DNA stosowano także w bada-ęh nad filogenezą człowieka (patrz ustęp^-7.3 AT}77

Techniki molekularne dostarczają różnego typu danych i odpowiednio do o stosować. można różne metody analiz filogenetycznych. Porównania "yencjihomologicznych .odcinków DNA (lub RN A) lub danych uzyskiwali w badaniach zróżnicowania elektroforetycznego białek pozwalają na zielenie podobieństw pleziomorficznych od_podobieństw apomorficznych omoplazji (konwergencji i paralelizmów). Kierunek zmian cech (w tym adku sekwencji nukleotydów w badanym odcinku DNA, lub elektrofore-ych odmian jakiegoś białka) ustala się stosując metodę porównania ■pą zewnętrzną podobnie, jak w przypadku innych cech, np. morfologicz-. Natomiast podstawą wnioskowań filogenetycznych opartych na danych kanych innymi metodami, np. hybrydyzacją DNA lub metodą badającą ień zróżnicowania immunologicznego białek, są tylko ogólne podobieństwa poziomie molekularnym.

2. Porównanie przydatności danych molekularnych i morfologicznych '1^L dla analiz filogenetycznych

Padania molekularne dostarczają danych, które mają wiele zalet w porów-z innymi, tradycyjnie badanymi cechami organizmów. Dotyczą one tury materiału dziedzicznego (badania DNA) lub właściwości fenotypo-;h bezpośrednio zależnych od genotypu (właściwości elektroforetyczne ek, zróżnicowanie immunologiczne albumin, sekwencja aminokwasów iałkach). Jest to duża zaleta badań molekularnych, bowiem wnioski genetyczne opierać się powinny na cechach przekazywanych dziedzicznie, przypadku badań morfologicznych czy behawioralnych zawsze mamy do enia z cechami plastycznymi fenotypowo, tzn. takimi, które mogą się eniać zależnie od czynników niegenetycznych. Z tego samego powodu |cznie rzadziej niż kiedyś szuka się obecnie informacji filogenetycznych Zróżnicowaniu takich związków, jak cukry, tłuszcze, barwniki czy związki .olowe. Wydaje się też, że przvnaimniel_w pewnym zakresie .sekwencje zasad IDNA nie są kształtowane przez dobór naturalny, ale są skutkiem neutral-£ mutacji, utrwalanych przez dryf genetyczny (por. podrozdz. 4.5.6), |?go konwergencje i paralelizmy powinny być tu rzadsze niż np. w cechach rfologicznych.

Badania molekularne doprowadziły do zaskakujących wniosków filogene-ych w różnych grupach zwierząt, czasami bardzo dobrze znanych i od pięcioleci badanych. Przykładem mogą być badania, w których porów-