30 (398)

30 2. CHARAKTERYSTYKA PROCESÓW SPAWANIA

nieważ spawacz dosuwa elektrodę w miarę jej stapiania do metalu spawanego, utrzymując hik o stałej długości, i jednocześnie przesuwa jej jarzący się koniec wzdłuż linii spawania. Procesem w pewnym stopniu zmechanizowanym jest (rzadko stosowane) spawanie łukowe grawitacyjne (proces 112 wg PN-EN ISO 4063:2002), w którym elektroda otulona w postaci pręta, zamocowana w przyrządzie, przesuwa się w miarę jej stapiania pod wpływem siły grawitacji.

Rysunak 2.8. Schemat spawania łukowego elektroda otulona (18)

Źródłem ciepła niezbędnego do stapiania elektrody i metalu spawanego jest łuk elektryczny o określonym napięciu i natężeniu. Energię do jego jarzenia uzyskuje się ze spawalniczego źródła prądu stałego (prostowniki konwencjonalne, inwerto-rowe lub przetwornice elektromechaniczne) o charakterystyce stromo opadającej lub prądu przemiennego (rys. 1.4). Natężenie prądu l_sp dobiera spawacz w zależności od średnicy elektrody, jej gatunku i pozycji spawania. Wartość natężenia w amperach wynosi (30+40)*/, gdzie d jest średnicą rdzenia elektrody w mm. Mniejsze wartości przyjmuje się do spawania w pozycjach przymusowych, np. pułapowej (PE), na-ściennej (PC) i wykonywania pierwszego ściegu, tzw. pizetopowego. Zbyt niskie natężenie powoduje niestabilne jarzenie łuku, a za wysokie nadmierny rozprysk i niepożądane przegrzewanie otuliny. Napięcie łuku t//jest parametrem wynikowym (nienastawianym przez spawacza) i wynosi Ui« 20 + 0,04

Przy spawaniu prądem stałym ilość ciepła na biegunie dodatnim stanowi ok. 65% całkowitego ciepła wydzielanego w łuku. Biegunowość ma wpływ na prędkość stapiania elektrody i głębokość wtopienia w materiał spawany. Spawanie prądem przemiennym charakteryzuje się równomiernym rozkładem ciepła, lecz mniejszą stabilnością jarzenia się łuku. Maksymalna temperatura w łuku osiąga ok. 5000°C. Na biegunie dodatnim wynosi ok. 3000+4000°C, a na ujemnym ok. 2500+3000°C.