319 (12)

319

17 Specyfika nawigacji oceanicznej

17.2. Ogólne wiadomości o planowaniu trajektorii oceanicznych

Żegluga jest dziedziną wchodzącą w zakres światowego łańcucha transportowego. Każdy rejs objęty jest szczególnym planowaniem, stanowiącym obowiązek załóg, jak również pomocą biur armatorskich. Nawigacyjne planowanie podróży morskiej odbywa się na podstawie wielu informacji zawartych w pomocach nawigacyjnych, wydawanych przez biura hydrograficzne państw morskich. Ważną rolę w tym planowaniu odgrywa doświadczenie nawigatorów. Obszary oceaniczne objęte planowaniem, opisane są w doskonale opracowanych materiałach hydrometeorologicznych i kartograficznych. Znane są ogólne zasady fizyki morza, fizyki atmosfery, rządzące ruchem niżów i cyklonów tropikalnych. Opracowane są problemy związane z falowaniem wiatrowym, prądami morskimi oraz innymi niebezpieczeństwami dla żeglugi. Są one rejestrowane i ogłaszane przez służby meteorologiczne, stosujące najbardziej nowoczesne metody i techniki obserwacji powierzchni morza i warstw' atmosfery ziemskiej. Wykorzystywane są sztuczne satelity ziemi oraz łącza satelitarne. Planowanie nawigacyjne tras oceanicznych, obok zagadnień nautycznych, obejmuje przede wszystkim rozwiązywanie problemów eksploatacyjnych, dotyczących głównie rozkładu zawinięć i rotacji w portach. Ważnym elementem efektywności eksploatacji jednostek pełnomorskich jest sprawa kosztów związanych z oszczędnością paliwa i innych zapasów, które w znacznym stopniu zależą od warunków hydrometeorologicznych rejonu pływania. Istotnym ograniczeniem przy planowaniu podróży jest zagadnienie bezpieczeństwa życia ludzkiego. Planowanie podróży morskiej stwarza szeroki zakres wymagań dla załogi i armatora. Zakres czynności przygotowujących podróż morską obejmuje wszystkie działy okrętowe: pokładowy, maszynowy oraz hotelowy.

Planowanie podróży morskiej wiąże się przede wszystkim ze sprawdzeniem gotowości technicznej wszystkich podstawowych systemów okrętowych. W dziale pokładowym należy przeanalizować i sprawdzić gotowość techniczno-eksploatacyjną następujących systemów:

•    napędowego,

•    ładunkowego.

•    łączności,

•    bezpieczeństwa statku,

•    dokumentacji (rejestracji danych).

Wstępnym etapem pracy jest zgromadzenie, przygotowanie i usystematyzowanie informacji, w celu utworzenia bazy danych. Integracja danych, na przykład w pamięci komputera, znacznie ułatwia i przyspiesza planowanie. Wykonywanie planu odbywa się etapowo. Stosowanie odpowiedniego programu zbioru danych pozwala również na eliminację pomyłek oraz odkrywanie braków w bazie danych. Proces realizacji planu podróży jest złożony i musi być rozpatrywany wieloaspektowo. Korzystając