31

mentowanym sosem pomidorowym. Wskaż mi jakiś inny naród, który pływa w tak skiśniętym sosie. A mówisz -obcokrajowcy.

Zacząłem rozmyślać nad jego słowami.

Rosja jest matką kawałów. Stworzyliśmy państwo-kawał, państwo-żart. Gdy zlezie pozłota patosu - pozostaje sam kawał. Co oznacza życie w kawale? Kawały sa gatunkiem rosyjskim. utwory nie wydane. Niecenzuralność kawału rosyjskiego bierze się z jego założonej nieprzyzwoitości, która z kolei odzwierciedla założoną nieprzyzwoitość rosyjskiego życia. W Rosji wszystko jest nieprzyzwoite. Nieprzyzwoite są narodziny. Nieprzyzwoita jest śmierć. Nieprzyzwoita jest władza. Nieprzyzwoity jest naród.

Zrobienie czegoś nieprzyzwoitego jest największą przyzwoitością. Cała reszta nie liczy się w systemie świata rosyjskiego i nawet nic jest brana pod uwagę. Cały Gogol to nie-odbrązowiony kawał. To samo z Płatonowem - kawalarskie namiętności. Inni pisarze - pełni patosu - inteligenccy - może i są potrzebni, ale nie są swoi. Swój jest nieprzyzwoity. Swój pierdnie. Swój nasra. Wreszcie zabije. Jednak, gdy zabije wewnątrz kawału, zostanie mu to wybaczone. Czaadajew narzekał, że kawały Gogola podobają się. a jego własne gorzkie myśli nie. Gogol nie jest stuknięty, zaś on - Czaadajew - chodzi po mieście jako wariat.

Rosyjski kawał skupia się na znanych postaciach z o-szczędności materiału, jednak o czymkolwiek i o kimkolwiek by był - zawsze jest o nie urzeczywistnionym istnieniu, czyli o każdym z nas. Oto dlaczego w Rosji wszystko, co nie jest żartem, ciemnieje i wyciera się. kawał zaś, nawet najstarszy i nie bardzo jasny, pozostaje przy życiu. Historia rosyjska składa się bardziej z kawałów niż kronik. By być adekwatnym do Rosji, należy przekształcić się w nadzwyczajną i pełnomocną emanację kawału i postępować odpowiednio.

Rosyjski śmiech jest popieraniem wykroczenia. Wszyscy bohaterowie kawału postępują wbrew zasadom, ale dlatego jest śmiesznie i stąd podwójne uczucie: odrzucenia i akceptacji. Z nich się szydzi; tym samym odrzuca, ale w istocie po-lawin się cień naszego zrozumienia. Poprzez kawa) następuje •iiliunuwianie świata rosyjskiego.

Knijunina ocenia się wedle kawału. Dobrze opowiedział Miac/y się swój. Obcy nie umie opowiadać kawałów. Obcy •pall obowiązkowo. Poprzez kawał następuje wzajemne zro-'HMiicnic. Zaufanie. Zbliżenie. Partnerzy w interesach, zako-rluml opowiadają sobie kawały. Kawał opowiedziano - wysłuchano więc na człowieka obrażać się nie wolno. To grzech. Stał się swój. Dziewczyno - trzeba mu „dać". Każde Mim działanie zawiera w sobie zarodek kawału. Tak samo Aled/iułamc. Znalezienie się poza granicami kawału oznacza wypadnięcie ze świata rosyjskiego.

Władza prześladowała kawały jako próbę rozhermetyzo-wnma jej mitu. Kawał daje luz. Jest robotą. Daje luz także opowiadającemu kawały. Dlatego, że kawał jedna z rzeczywistością. Dodaje otuchy. Odkłada rozwiązanie problemu na nieokreślony czas. Kawał jest cerkwią rosyjską. To wyznanie.

Rosjanie opowiadają sobie kawały, aby wyluzować się w śmiechu, przede wszystkim z siebie; jest jednak granica, za którą kawał nie wychodzi. Francuz. Amerykanin. Niemiec w 'kawałach zawsze są gorsi od Rosjanina. Sprawa jasna - nie nii anegdotyczni. Poszukują wytycznych postępowania. Ro-«|anin postępuje bez wytycznych.

Kawał jest jedyną formą rosyjskiego samopoznania. Ro-draicm terapii. Nawet więcej - sposobem przeżycia. Z drugiej strony jest rodzajem rozpaczy. Ulubieni bohaterowie kawału - to elita nierozgamiętych ludzi. Nierozgamięci nie drażnią, a stymulują. Nie skojarzyli, nie przewidzieli - stanęli przed rzeczywistością. Zblamowali się, zbłaźnili. I śmiech, I grzech. Jesteśmy kolektywnie nierozgamięci. Soborowo -bez głowy. Zabraliśmy się za coś - i dupa blada.

(>1 i kawał. I dlaczego tak łatwo śmiejemy się z siebie? To Ule lakic proste. Nie lubimy, gdy nie wybacza nam się tego, Śe lesteśmy nierozgamięci. A jesteśmy - w wyższym sensie pogardy dla życia zewnętrznego. To wartość rosyjska.

Zamienianie w kawał każdego aktu życia jest formą prze-ni Bez kawału istnienie rosyjskie nie byłoby możliwe. Co

65