27 (799)

mała species, et sic de aliis. Ergo ratio boni non consistit in his tribus.

11. Praeterea, Ambrosius dicit in He.raemeron [c. IX], quod natura lucis non est in numero, pondere et men-sura, ut alia creatura. Sed ex his tribus, ut dicit Augustinum [De natura boni, c. XXI], constituuntur tria prae-dicta. Cum ergo lux sit bona, ratio boni non includit tria praedicta.

12. Praeterea, secundum Bernar-dum [De diligendo Deo, in princ.], modus caritatis est non habere modum; et tamen caritas bona est. Ergo non reąuirit tria praedicta.

SED CONTRA. 1. Est quod Au-gustinus dicit in libro De natura boni [c. III], quod ubi haec tria sunt magna, magnum bonum est; ubi parva, parvum; ubi mdlą nullum. Ergo ratio boni in his tribus consistit.

2.    Praeterea, Augustinus in eo-dem libro [c. III] dicit, quod secundum hoc aliqua dicuntur bona, quod mo-derata, ordinata et speciosa.

3.    Praeterea, creatura dicitur bona secundum respectum ad Deum, sicut vult Boetius in lib. De hebd. Sed Deus habet ad creaturam habi-tudinem triplicis causae: scilicet effi-cientis, finalis et formalis exemplaris. Ergo et creatura dicitur esse bona secundum habitudinem ad Deum in ratione triplicis causae. Sed secundum hoc quod comparatur ad Deum ut ad causam efficientem, habet modum sibi a Deo praefixum; ut autem postaci i tak dalej. A zatem racja dobra nie polega na tych trzech.

11.    Ponadto Ambroży powiada w Heksaemeronie [rozdz. IX], że natura światła nie opiera się na liczbie, wadze i mierze, tak jak natura innych stworzeń. Lecz Augustyn utrzymuje [O naturze dobra, .rozdz. XXI], że wspomniane trzy zostały wyznaczone ze względu na liczbę, miarę i wagę. Ponieważ więc światło jest dobre, racja dobra nie zawiera tych trzech.

12.    Ponadto według Bernarda [O miłowaniu Boga, na początku] miarą miłości jest nie mieć miary. A jednak miłość jest dobra. A zatem nie wymaga tych trzech.

JEDNAKŻE: 1. Augustyn powiada w księdze O naturze dobra [rozdz. III], że gdzie te trzy sq zuielkie, tam jest roielkie dobro, gdzie małe - męiłe, a gdzie ich nie ma - tam nie ma żadnego dobra. A zatem racja dobra polega na tych trzech.

2.    Ponadto, jak powiada Augustyn w tej samej księdze [rozdz. III], rzeczy przez to nazywają się dobrymi, że mają miarę, porządek i postać.

3.    Ponadto stworzenie zwie się dobre ze względu na odniesienie do Boga, jak twierdzi Boecjusz w księdze O hebdomadach. Lecz Bóg odnosi się do stworzenia jako trojaka przyczyna, mianowicie sprawcza, celowa i formalna wzorcza. A więc i stworzenie zwie się dobre ze względu na odniesienie do Boga wyznaczone przez tę trojaką przyczynę. Lecz o ile odnosi się do Boga jako przyczyny sprawczej, ma miarę usta-comparatur ad eum ut ad causam exemplarem, habet speciem; ut autem comparatur ad eum ut ad finem, habet ordinem. Ergo bonum creaturae consistit in modo, specie et ordine.

4. Praeterea, creaturae omnes or-dinantur in Deum mediante rationali creatura, quae est sola capax beatitu-dinis. Hoc autem est in quantum a rationali creatura cognoscitur. Ergo, cum creatura sit bona ex hoc quod ordinatur ad Deum; ad hoc quod sit bona, haec tria requiruntur: scilicet quod sit existens, et quod sit cognos-cibilis, et quod sit ordinata. Est autem existens per aliquem modum, cog-noscibilis per speciem, ordinata autem per ordinem. Ergo in his tribus consistit bonum creaturae.

5. Praeterea, Sapientiae XI, 20, dicitur: Omnia in mtmero, pondere et mensura constituisti⁸. Sed secundum Augustinum libro III Super Genesim ad litteram [IV, c. III], cuiuslibet rei modum mensura praefigit, numerus speciem praebet, pondus vero dat ordinem. Ergo in his tribus, modo, specie et ordine, bonitas creaturae consistit, cum creatura secundum hoc sit bona quod a Deo sit disposita.

RESPONDEO. Dicendum, quod ratio boni in tribus praedictis consistit, secundum quod Augustinus dicit [Dc natura boni, c. III].

loną przez Boga; o ile odnosi się do Niego jako do przyczyny wzorczej, ma postać; o ile zaś odnosi się do Niego jako do przyczyny celowej, ma porządek. A zatem dobro stworzenia polega na mierze, postaci i porządku.

4.    Ponadto wszystkie stworzenia są przyporządkowane do Boga za pośrednictwem stworzenia rozumnego, które jedyne może osiągnąć szczęście. Jest tak zaś o tyle, o ile są one przez stworzenie rozumne poznawane. Jeżeli więc stworzenie jest dobre przez to, że odnosi się do Boga, to po to, żeby było dobre, muszą być spełnione trzy warunki: by mianowicie istniało, było poznawalne i uporządkowane. Istnieje zaś przez jakąś miarę, jest poznawalne przez postać, a uporządkowane przez porządek. A zatem na tych trzech polega dobro stworzenia.

5.    Ponadto w Mdr 11, 20 czytamy: Wszystko ustanowiłeś zoedług liczby, wagi i miary⁸. Lecz, jak mówi Augustyn w III księdze Komentarza do Księgi Rodzaju [ks. IV, rozdz. III], każdej rzeczy miara jest ustalona przez miarę, postać zapewniona przez liczbę, a porządek nadany przez ciężar. A zatem na tych trzech: mierze, postaci i porządku polega dobroć stworzenia, ponieważ stworzenie jest dobre dzięki temu, że jest utworzone przez Boga.

ODPOWIADAM. Należy stwierdzić, że racja dobra zawiera wspomniane trzy czynniki, zgodnie z tym, co twierdzi Augustyn [O naturze dobra, rozdz. III].

61