34 (185)

170 WPŁYW SPOŁECZNY

Rycina 4.15

Dziewczęta, które umieją u mężczyzny wzbudzić stan niewystarczającego usprawiedliwienia poprzez narażenie go na wysiłek zabiegania o ich względy, będą miały oddanych dozgonnie partnerów.

projekt i przypisuje chłopaka do tej samej grupy, w której znalazła się dziewczyna. Jest on szczęśliwy, a jednocześnie zachowuje się skromnie. Intensywnie przygotowuje się z materiału potrzebnego do rozpracowania tego projektu. Dzięki temu cały zespół jest uratowany, bo nikt więcej nie zebrał potrzebnych materiałów, a jutro upływa termin oddania projektu. W efekcie dziewczyna posyła mu uśmiech i mówi „tak”, gdy ten proponuje pójście wieczorem do kina.

Pytanie festingerowskie: Którą dziewczynę chłopak będzie bardziej uwielbiał? Naturalnie tę, w której zdobycie włożył ogromny wysiłek. Gdy nagroda przyszła łatwo, niepotrzebne było żadne „usprawiedliwienie” poderwania. Ale gdy długo nie było nagrody, to uporczywe dążenie do zdobycia dziewczyny musiało znaleźć uzasadnienie; było nim przekonanie, że jest ona warta miłości za wszelką cenę. Potwierdza się zatem dewiza Festingera: „Kochamy i wierzymy w to, na rzecz czego cierpimy!”.

4.4.2.3 Sataniści i absolwenci Harvardu „kochają" swoją grupę z tego samego powodu

Ta sama zasada niewystarczającego usprawiedliwienia powoduje, że pełne poświęcenia zaangażowanie się w działalność grupy satanistycznej, gangu, zrzeszenia studenckiego czy partii politycznej, wpłynie na rozwinięcie się silnej pozytywnej postawy i ukształtowanie się głębokiego przywiązania do danej ideologii. Grupy, które chcą wytworzyć ślepe zaangażowanie swoich członków, aranżują między innymi ceremonie inicjacji wymagające przechodzenia bolesnych praktyk oraz domagają się innych kosztowych czasowo, fizycznie, emocjonalnie lub finansowo aktywności. To wszystko stwarza przywiązanie do danej grupy.

Dotyczy to nie tylko grup ..dewiacyjnych takich jak gangi czy sekty, lecz takie społecznie szanowanych, w tym - elianpdi hsactw st-ie-dkizn : hniryn spcrtswych. o tym asaarana peszę w Foizjisafe    Atisitweno. i Kairy--••••"• mur- laossz iożs na

śtmmMmer cigToiaoe smmę .•gm .stąp * aaffiEioieoroE mMifflłweai pk ma lae .st k&-