356 (4)

(osnowy), po czym następują symbole dodatków stopowych, a jeśli ilość dodatku przekracza ok. 1,5%, dodaje się liczbę wskazującą na średnią zawartość dodatku. Symbole składników są podawane w kolejności ich malejącego udziału (np. CuSn4Zn3 oznacza stop na osnowie miedzi o zawartości ok. 4% Sn i 3% Zn).

Cecha stopu stanowi umowny znak literowy lub literowo--liczbowy, określający gatunek stopu. Brak jest jednolitej, konsekwentnej zasady oznaczania. Na ogół na początku stawia się symbol podstawowego składnika, po czym następuje symbol najważniejszego dodatku i liczba podająca jego zawartość w procentach masowych (np. AK20 oznacza stop AlSi21CuNi), ale np. B663 oznacza brąz CuSn6Zn6Pb3 (B - brąz). Niekiedy na drugiej pozycji podaje się symbol następnego pod względem zawartości dodatku stopowego (np. w mosiądzach pomija się symbol cynku i MM47 oznacza mosiądz o zawartości 47% Cu). Jeżeli liczba jest dwu- lub trzycyfrowa, to poszczególne cyfry mogą oznaczać średnie zawartości kolejnych składników (np. AK52 stop aluminium zawierający 5% Si i 2% Cu - AlSi5Cu2). Liczba może też oznaczać kolejny numer stopu w normie (zwykle wtedy gdy cecha zawiera na początku symbol P — do obróbki plastycznej). Na przykład PA4 oznacza stop do obróbki plastycznej na osnowie aluminium, nr 4 (AlMglSilMn). Stosuje się następujące symbole składników w cechach:

A — aluminium B — beryl

B (na początku) — brąz C - cyna G - magnez K — krzem

M - miedź

M (na początku) - mosiądz N - nikiel O - ołów Z-cynk P - fosfor

P (na początku) -.stop do obróbki plastycznej.

ALUMINIUM I JEGO STOPY

15.3. Jakie są cechy aluminium?

Aluminium krystalizuje w sieci Ali dzięki temu cechuje się dużą plastycznością. Ma parametr sieci a = 0,40408 nm, temperaturę topnienia 606,4°C i wrzenia 2060°C. Mała gęstość 2,7 Mg/m^s (prawie 3 razy mniejsza niż żelaza) kwalifikuje ten metal do grupy metali lekkich. Dzięki tym cechom i stosunkowo obfitemu występowaniu w przyrodzie (ok. 7%) metal ten znalazł dość szerokie zastosowanie.

356