Gennep Obrz�dy przej�cia6

wyKonu/e rodzinne pieśni I tance. Następnie, w Imieniu przodków, dar*/, po czym zwraca się do około czterdziestu szlachetnie urodzoniA ^’’ rgottitH się być świadkami Występuje wtedy dwóch starych wodzów, którymi stoi jedon miody człowiek. Najstarszy z nich głośno Mypowtcitw' oraz lytufy tego spośród przodków, którego imię ojciec pragnie nadać łW* Najczęściej jest to Imię dziadka. Wyrazami aprobaty zgromadzonych sąty,^ nie w dłonie i głośne okrzyki. Ponownie rozdaje alę podarki. JeśS ojciec,«_;łmożny, nie omijają one także płebejuszy przybyłych, by przyglądać sif ^ mon«. W końcu wszyscy zasiadają do uczty, a młodzieniec od tej poryj*^ zywany wyłącznie swoim nowym imieniem. Nietrudno tu dostrzec pe&t*. stwa do obrzędów, które w bardziej cywilizowanych społeczeństwach *c* kały się drobiazgowego ceremoniału. Można tu przywołać przykład wiecznych rytuałów europejskich (nocne czuwanie z bronią, ceremonia % przedzająca pasowanie na rycerza, nowicjat ftp.) czy też obrzędów praki^ wanych w Japonii, Zewnętrznym emblematem byty tu godła i herby, a u lufo mniej cywilizowanych - totemy (dla grup totemicznych), skaryffeaeje, taiw& i okaleczona (dla tajnych stowarzyszeń I grup wieku). Nadanie herbu, pod* me fik znaku totemicznego, ma bardzo jednoznacznie charakter rytuału aena, analogicznego do „naznaczania* dokonywanego podczas iNstero Zmieniają się tylko formy - zależne od lokalnych tradycji i rodzaju spotoa* Śd ale sens pozostaje ten sam**.

Przynależność dodanej kasty Jest z definicji dziedziczna, Należy Jednak & dać. iż kasty mają także charakter specjalistycznej grupy zawodowej, w ha lażdyrmśaiteoitfeślonefTśelsa^.PrzyJęwrtok^ctokonujesęw^rjłi: w pewnych, bardzo jasno zdefiniowanych warunkach: (t) przyjmowane śr. do kasty odbywa się zgodnie z ceremoniałem obrzędów dzieciństwa opsary? w rozdziale 5: czymś oczywistym wydaje się używanie rytualnych narzędzi de rakteiystycznych oia dane) profesji; obrzęd ten nie Jest, Jak w społeczeństwem niekastowych. zwykłym rytuałem sympatycznym, lecz prawdziwym rytoBtor.ift

czarna jednostki do danej społeczności; (2) niemożliwe jest przechodzeni Sty nosze) do wyższej, lecz jedynie z wyższej do niższej; w ten sposób obrzęd/ wyłączenia zostają uproszczone, a nawet zmieniają kierunek, albowiem to nosa kasta, do której wstępuje nowy członek, jest w pewnym sensie zsszczpn i nie ten. kto do ntej przystępuje; zdarza śę jednak, że w niektórych ngbaeż Indii kasty mają pierwotne charakter plemienny; w takim przypadku ryułfi^ cienia zdają się abstrahować od wartościowania zgodnie z systemem te* wym, zaczynają przypominać obrządy, które w innych krajach towarzyszą pop

* Wątek t*n ansom rozwinąć w pracy dotyczącej początków hotóldytezM wtyktf HśwWWirtebmimutdiproprWe, .Rewie htoataiąuo^-1008.

* Ha Wnwi teorii kom rob. Cśłestłn Bouglś. Bmto sur to t60m dn cum. N I *tS0B

HBM

litowaniu do klanu, płamienin Hp.¹"** (8): obrzędy wyłączenia odgrywają tu zasadniczą rolę, ckoć czynnik świadomy i wolłcforialny mota t»yr. całkowi da reeobeo-rtf. kasty dziad od deble wiele tabu; wystarczy, te członek wyższe} kasty dotkn» cdonka kasty niższej. spotyka z nim poetek. położy sio na jogo powianiu lub waj-Oae do jego domu, a automatycznie zostało wykluczony z wtaane| klaty, ale ma zostaje przyjęty do kasty osoby, której dotknął Dlatego tot na przykład w Ban-0ftlu^{, 5ł} a, którzy nie należą w tan sposób do tadnat kasty, przechodzą na islam (przynajmniej teoretycznie) • w niektórych regionach indu nilmrtą hierarchiczny model kastowy. W podobny sposób członkowie wszystkich kast mogą wstępować do buddyjskich bractw reiłglinych tub rozmaitych wspólnot (na przykład Arjs Samadż lub Śiwanarejani). będących kompromisem między buddyzmem, hinduizmem, bmmlnkzmem a islamem.

Wstępowanie do społeczności o charakterze zawodowym taoe i w naszych europejskich społeczeństwach odbywało się niegdyś w drodze specjalnych obrzędów. Ceremonio ta zawierały przynajmniej kilka elementów natury religijnej, zwłaszcza wtedy, gdy korporacja zawodowe (gildie) pokrywały się ze specjalny-rai bractwami religijnymi. Nawet jeżeli terminowanie (nauka zawodu) nie oznaczało oderwania od poprzedniego środowiska, to kończyło s*ę ono obrzędem włączenia (wspólna uczta Hp.}. Jak wiadomo, rekrutacja do glds rany wata według ścisłe określonych reguł. Nie należy wszakże sadzić, ze owe banery istniejące niegdyś w łonie danej profesji czy też oddzielające jedna zawody od dn»-gch istniały tylko w przeszłości, istnieją ona bowiem i dziś. a przeszkody stojące na drodze tego. kto chce dokonać przejścia, nie ma|ą w sobie mc z rytuału. Warto jednak powiedzieć o nich kilka słów. jako ża w pewien sposób są wyrazem tych samych tendencji, których manifestacją są rytuały przejścia. I tak. pomoenfc (pomocnik kowala, pomocnik cieśli itp.J. bez względu na to. jaloe są jego osobista zdolności, raczej zostanie pomocnikiem przez całe życie i me będzie mógł. z wyjątkiem zaistnienia szczególnych okoliczności (choćby odpowedme małżeństwo), dostać się do właściwej grupy zawodowej (kowal, cieśla). Sytuacja ta w ostro] formie występowała na przykład w Stanach ZIDdnoczony.cn, doszło do walk między murarzami a ich pomocnikami (murarze zabrania! swoim pomocnikom posługiwania się należącymi do nich narzędziami)’** Jak jasno wykazał

"• Na len lemat zob. Herbert Hopo Rłstey. The Thbee and Cassee ot BengW. 12. Cb cuna 1081. &. 41. 49. Przypominam, ża przyjmowania do kaaty może wtą dokonywać W»-ta poprzaz małżeństwo. W plemionach żyjących w okolicach gór Nilput dzrawczyrrte zmienia przynależność kastową właśnie dzięki zamążpólśdu. Stąd orana »ę ceromonla mana .odcięcia od plemienia”. Jej elementem jest przygotowywały pnaz kobiety pod-łsk. na który zapraszają narzeczoną W tan sposób .wyrywają" 14 * pierwotnej kasty i przyjmują do wtasnoj.

Zob. Arnold van Genftep. Poufouoł on Iht raututmn mi Otnęam. .Rawie daa Mą' 1908.15 grudnie, a 549-551.

Zob „Bullótin of the U.S. Buronu of tabor? 1908,1 !8» nr 76. ł 745-W.

Obłędy