408
ELEKTROCHEMIA
Wadą tego protonowego ujęcia równowag kwasowo-zasadowych jest trudność w klasyfikacji reakcji pomiędzy solami nie zawierającymi protonów.
Drugie ujęcie teorii kwasów i zasad zostało oparte na wymianie elektronu.
Zasada jest związkiem chemicznym, który w reakcji kwasowo-zasadowej dostarcza elektronu (lub jego równoważnika np. anionu). Kwas jest odpowiednio akceptorem elektronu, czyli związkiem chemicznym z nieobsad/onym orbitalom elektronowym.
Istnieją także koncepcje, aby pod pojęcia kwasów i zasad zaklasyfikować wszystkie związki chemiczne. W próbach tych koncepcji odróżnia się tzw. twarde i miękkie kwasy oraz twarde i miękkie zasady.
W dalszych rozważaniach będziemy stosować termin kwas lub zasada według koncepcji Brensteda.
Para kwasowo-zasadowa może reagować z wodą dwojako. Niech HA oznacza słaby kwas, zaś A" niechaj będzie sprzężoną z nim zasadą. Wtedy:
H20 + HA = H,0+ + A- (5.147)
(5.148)
A- + Ha0 = HA + OH'
Stałe równowagi tych reakcji:
Stała
DYSOCJACJl
KWASOWEJ
Stała
DYSOCJACJl
ZASADOWEJ
x (HA) (OH ) K‘--(A:) ~
(5.149)
(5.150)
nazywamy stałą dysocjacji kwasowej K% oraz stałą dysocjacji zasadowej Kt. Z równań (5.149) i (5.150) wynika także, że
Iloczyn
jonowy
wody
Ab = (H+)-(OH-) =
(5.151)
gdzie Kw nosi nazwę iloczynu jonowego wody. W temp. 25°C K„ = 1 • 10 ,4. W postaci logarytmicznej możemy równanie (5.151) napisać następująco:
p*. + pKb = p Km
(5.152)
gdzie pKw = -logtfw.