39 (108)

Barbara Pierzchała - Zabawa jako podstaw rozwoju wyobraźni 175

n i c w a ż „w i c 1 k i c z ł o w i e k z a c h o w uje umysł cl z i c c k a”^,6. 1 Dziecko musi jednak czerpać z najlepszych wzorców. Jego pierwsze zachowania bywają wierna kopią codziennych reakcji rodziców. Dzieci wspaniale naśladują i tworzą czynności zabawowe, grając wybrane role. Pierwsi nauczyciele — rodzice określają w prosty sposób, co dobre i złe. Potem spotykają kolejnych nauczycieli - pedagogów. Niekiedy udaje im się także spotkać mistrza.

Zajęcia kształtujące wyobraźnię

Najlepszym reprezentantem świata zabawy jest dziecko. Dla niego czynności zabawowe są zupełnie naturalne. Ono nic musi się wgłębiać w istotę zabawy, nic poznaje jej szczegółowego charakteru, nie analizuje, nie klasyfikuje. Najważniejsze jest zaspakajanie, rozwijanie i pobudzanie ciekawości, poznawanie tego, co mało znane, oraz oswajanie zjawisk niedawno czy wcześniej odkrytych, jednak już uznanych za ulubione, bliskie, najważniejsze. Temu odkrywaniu towarzyszy zazwyczaj przyjemność i radość. U nieco starszych dzieci poznanie i obserwacja otoczenia stają się coraz dogłębniejsze. Zabawy tematyczne „w mamę”, „w sklep'', „w lekarza”, „w szkołę’, „w piosenkarkę”, „w dziennikarza", czy „w zdobywającego medale sportowca' ra moc wyborów ma wartość poznawczą i kreacyjną. W zabawach dzieci naśladują postaci poznawane podczas czytania opowiadań lub utworów poetyckich, oglądania filmów, przedstawień teatralnych i programów telewizyjnych. Będą to najczęściej bohaterowie o cechach pozytywnych: dobrzy, troskliwi, opiekuńczy, mili, sympatyczni, a także odważni i silni. Dla dzieci ważne są też osoby sprawujące władzę, ale władzę sprawiedliwą, stąd łubianym przez nie gatunkiem literatury są baśnie.

Popularne wśród dzieci przedszkolnych i wczesnoszkolnych są .,zabawy realne’. W zabawie „w szkołę” najatrakcyjniejsza bywa postać nauczyciela. W działaniach tych często następuje zmiana ról. Każde z dzieci może więc, choć przez chwilę, zostać kimś cenionym i podziwianym. Baśnie i bajki dają natomiast wiele możliwości twórczych, pobudzają marzenia. Można czasem poczuć, jak to jest być czarodziejem, królem, dobra wróżką, królewną czy rycerzem.

Nauczyciel wychowawca wspólnie z dziećmi przygotowuje scenki na podstawie bajek i baśni oraz tekstów' innego rodzaju. Powstają wierszowane i śpiewane dziecięce „niby-bajkf. Wszyscy uczniowie są zajęci. Część może działać aktywnie przy tworzeniu scenografii, przygotowywaniu strojów lul) wybranych rekwizytów. Inni redagują zaproszenia, afisze, plakaty i dbają o ich szatę graficzną. Pozostali to aktorzy. Zdarza się, że już w drugiej klasie wybiera się dziecięcych kierowników

"• Por. dziecięce teksty zawarte w sekwencji Skrzydlate słowa [w: | B. Dymara: Wiersze naszych dzieci, Impuls. Kraków 19%, s. 292-315.