3

większy w kręgosłupach niestabilnych. Lecz nawet to wiezadlo wiotczeje i traci swa elastyczność gdy obciążenie jest nadmierne i trwa długo. Co może dziać sie z wiezadlem przy stałym przeciążeniu, można zaobserwować na wiezadle trój graniastym w stawie skokowym lub na wiezadle pobocznym piszczelowym w stawie kolanowym.

Fizyczne właściwości sciegien sa podobne do własności powięzi. Jeżeli weźmie sie pod uwagę, ze ścięgno wytrzymuje wszystkie obciążenia transmitowane na nie przez miesien, to można sobie uSwiadomic, jak znaczna jest wytrzymałość na rozciąganie ścięgna.

Problem ten badał McMaster w 1933 roku na sciegnie Achillesa królika. W dziewięciu kostno-sciegnistych preparatach stwierdził, ze obciążenie wywołujące pekniecie wahało sie od 10,4 do 23 kg. Pekniecie występowało przy przyczepie ścięgna lub w miejscu jego połączenia z miesniem. Autor ten stwierdził, ze jednostka wytrzymałości na rozciąganie wynosiła 3,5 - 4,2 kg/mm2 przekroju poprzecznego lub wytrzymałość ścięgna cienkiego około 6,5 mm2przekroju poprzecznego ścięgna 22,6 - 27,2 kg (Steindler 1977).

Bezpieczne obciążenie wynosi około l/3obciazenia powoodujacego rozerwanie, zatem około 1,4 kg/mm2 przekroju poprzecznego lub 9 kg na około 6,5 mm przekroju poprzecznego, które to wartości bardzo przypominają wytrzymałość powięzi. Jeżeli ścięgno Achillesa ma około 160 mm przekroju poprzecznego, to bezpiecznie wytrzymuje około 226,8 kg ciężaru.

Wiemy jednak, ze ścięgna wcześnie ułegaja zmianom zwyrodnieniowym, łch tętnica środkowa zanika w trzeciej dekadzie życia, a wówczas ścięgno całkowicie uzależnia sie od odżywiania dyfuzyjnego z sąsiedztwa. Dlatego tzw. spontaniczne pekanie sciegien nie jest niczym niezwykłym. Spostrzegamy to vi sciegnie długiego prostownika kciuka, w sciegnie Achillesa, a szczególnie w ścięgnach tzw. kanału rotatorów barku. We wszystkich tych przypadkach bowiem zwyrodnienie ścięgna jest przyczyna jego pęknięcia, pod wpływem nawet niezbyt dużego urazu lub, jak powiedziano, "spontanicznie". U ludzi młodych poważny uraz może dokonać podobnych obrażeń sciegien zdrowych.

Wytrzymałość ścięgna na rozciąganie często przekracza te sama wytrzymałość kości, do której sie przyczepia, tak ze rezultatem może byc wyrwanie ścięgna z przyczepu (avulsio), a nie jego przerwanie. Jest to zwłaszcza wyraźne u młodszych osobników.

U starszych ludzi pekniecie ścięgna występuję znacznie czesciej niz awulsja. Następuję to zwykle po trzydziestym roku życia.