3 (2474)

E> Największe dzieło polskiej myśli politycznej w XVIII wieku to Konstytucja 3 Maja.

a) Na portretach są postacie, które uczestniczyły w tworzeniu tego dzieła. Napisz, kogo przedstawiają.

b) Wymień sześć postanowień zawartych w zamieszczonych poniżej fragmentach tekstu Konstytucji.

Wszelka władza społeczności ludzkiej początek swój bierze z woli narodu. Aby więc całość państwa, wolność obywatelska i porządek społeczności w równej wadze na zawsze zostawały, trzy władze rząd narodu polskiego składać powinien i z woli prawa niniejszego na zawsze składać będą, to jest: władza prawodawcza w stanach zgromadzonych, władza najwyższa wykonawcza w królu i Straży i władza sądownicza w jurysdykcjach na ten koniec ustanowionych lub ustanowić się mających (...)

Sejm, czyli stany zgromadzone na dwie izby dzielić się będą: na izbę poselską i na izbę senatorską pod prezydencją króla (...)

Wszystko i wszędzie większością głosów udecydowane być powinno; przeto liberum veto, konfederacyje wszelkiego gatunku i sejmy konfederackiejako duchowi niniejszej Konstytucji przeciwne, rząd obalające, społeczność niszczące, na zawsze znosimy (...)

Stanowimy przeto, iż po życiu, jakiego nam dobroć Boska pozwoli, elektor saski w Polszczę królować będzie. Dynastia przyszłych królów polskich zacznie się na osobie Fryderyka Augusta, dzisiejszego elektora saskiego, którego sukcesorem de lumbis z płci męskiej tron polski przeznaczony. Najstarszy syn króla panującego po ojcu na tron następować ma.

w: J, Kowecki, Dla ocalenia ojczyzny naszej i jej granic, Warszawa 1991.