430 (19)

Z. J amfo A. tocioti i frgo ictiinafogir. Wir5W#u 2005 ISBN &>?)!-144? 1-9.0 by WN PWN 2005

W obu wymienionych grupach betonów można rozróżnić betony konstrukcyjne i izolacyjne, w zależności od ich wytrzymałości na ściskanie i gęstości pozornej.

Oprócz odporności na wysokie temperatury i wytrzymałości na ściskanie betony żaroodporne i ogniotrwałe ocenia się według odkształcalności termicznej i przewodnictwa cieplnego. Można dopuścić różną wartość tych cech w zależności od roli konstrukcyjnej i izolacyjnej, jaką w rzeczywistości mają spełniać. O właściwościach betonów decydują ich składniki, a to spoiwo, kruszywo i ewentualnie dodatki oraz domieszki.

•    Spoiwa hydrauliczne (cementy):

hutnicze tylko do betonów żaroodpornych, przy czym klasa cementu zależy od wymaganej wytrzymałości betonu,

-    glinowe - ze względu na wysoką zawartość Al,O, jest odporniejszy na wysokie temperatury i to tym bardziej, im więcej zawiera A 1,0,, a mniej SiO,. W Polsce produkuje się specjalne cementy wysokoglinowe ( A1₂0* > 65%), przeznaczone specjalnie do betonów ogniotrwałych (cementy „Górkal”) i są one odporne na temperatury do ok. 1600°C;

•    Spoiwa nichydraulicznc:

-    szkło wodne (czyli rozpuszczony w wodzie stop krzemianu sodowego lub potasowego z krzemionką). Szkło wodne twardnieje w wyniku hydrolizy rozpuszczonego w wodzie krzemianu oraz pod działaniem dwutlenku węgla z powietrza, stosuje się jednocześnie z fluorokrzemianem sodowym w ilości 10 do 12%' masy szkła w-odnego. regulującym czas wiązania szklą wodnego.

fosforan glinowy (ognioodporność do 1800°C; niestosowany w Polsce);

•    Kruszywa:

-    szamot uzyskuje się przez wypalanie kaolinu lub specjalnych glin ogniotrwałych. Należy do najczęściej stosowanych kruszyw. Główne składniki chemiczne to krzemionka SiO, i tlenek glinowy Al,Oj,

-    korund - zawiera 96 do 99%. ALO„ a ognioodporność dochodzi do 1950°C; duża wytrzymałość mechaniczna i odporność na agresję chemiczną,

-    magnezyt spiekany - ogniotrwalość do 2000°C; duża przewodność cieplna (—20 kJ/m °C h): duży współczynnik rozszerzalności cieplnej (od 120 do 140)-10 ⁷,

-    forsteryt (uzyskany przez spieczenie fosterytu naturalnego),

-    ruda chromitow^fa (zwana krótko chromitem) - ognioodporność do 1900*0,

-    karborund - doskonały wypełniacz, uzyskany przez spiekanie piasku z koksem; ogniotrwalość powyżej 2000°C; duża wytrzymałość mechaniczna i odporność na agresję chemiczną; niski współczynnik rozszerzalności termicznej (około 20 • 10 ⁷)/

-    bazalt, andezyt, diabaz - do temperatur nie wyższych niż 800°C,

żużle, spiekane gliny, keramzyt, łupkoporyt głównie do betonów izolacyjno--konstrukcyjnych lub izolacyjnych:

•    Dodatki:

-    stabilizatory w postaci drobno zmielonych mączek, o miałkości co najmniej rów nej miałkości cementu. Nazywa się je również mikrokruszywem. Stosuje się mączki szamotu, gliny ogniotrwałej, chromitu, magnezytu, popiołu lotnego, żużla i innych materiałów bogatych w' krzemionkę. Zadaniem tych dodatków jest w iązanie wolnego wapna, jakie pozostaje w zaczynie po wiązaniu cementu portlandzkiego, a tym samym podniesienie ognioodporności betonów na cemencie portlandzkim;

424