53 (62)

I idia Wollman - Różnorodność t moczone dziecięcych zabaw w kontaktach z przyroda 233

snos/.kolnych znajdą w niej skarbnicę konkretnych zabaw, gier oraz pomysłów metodycznych do swojej pracy nie tylko w sali szkolnej, ale przede wszystkich w środowisku przyrodniczym.

Zabawy terapeutyczne - znaczenie ciszy

Dzisiejsze niespokojne czasy wpływają także na zachowania naszych dzieci, które zbyt pobudzone nadmiarem informacji i srresogennym środowiskiem srają się rozkojarzone i często nadaktywne, nerwowe i agresywne w konraktach z innymi, po prostu zagubione. Ich słaba i wrażliwa jeszcze psychika nie zawsze potrafi sobie poradzić z problemami, które je spotykają. Dzieci instynktownie izolują się wówczas w innym, lepszym dla nich święcie, jakim jest świat przyrody. L c i c-kają od świata cywilizacji w świat natury, gdzie panuje inny porządek i łagodna cisza. Tam mogą wypłakać swoje żale, krzywdy czy niespełnienia i odnaleźć, choć na chwilę, spokój. Odnajdują warunki niezbędne do zgłębienia siebie i refleksji nad tym, co przeżywają.

Równowaga pomiędzy aktywnością a ciszą i wewnętrznym spokojem jest im potrzebna do zdrowego, normalnego funkcjonowania, do odzyskania pewności siebie i ufności wc własne siły.

Jeśli dzieci nic odkryły jeszcze dla siebie rej możliwości relaksowania się, można pozwolić im tego doświadczyć czy to w sali przy wykorzystaniu muzyki relaksacyjnej lub naturalnych okazów, czy też bezpośrednio w przestrzeni naturalnej przy okazji wycieczek. Obserwacje przyrody, jej corocznych przemian i harmonijnego piękna, słuchanie jej odgłosów, dotykanie, smakowanie i wąchanie przynosi dzieciom nic tylko relaks i odprężenie, ale i zrozumienie odwiecznego prawa stawania się i przemijania.

Ćwiczenia relaksacyjne intensyfikują dziecięce bogate przeżycia, rozwijają ich motorykę oraz fantazję i kreatywność. Przez odprężenie mięśni i wyłączenie myślenia dzieci uczą się mentalnego pokonywania stresów.

Często można przez to pozytywnie wpłynąć na lekkie zaburzenia snu, mowy, apetytu i choroby skóry, które powstają /. powodu nerwicy. Fizyczne i duchowe ćwiczenia relaksacyjne, dostosowane do sytuacji i wieku, mogą prowadzić u dzieci do wyraźnego zmniejszenia niedostosowanych zachowań i przyczyniać się do ich całkowitego zaniku. Dzieci stają się mniej agresywne i lękliwe. Ćwiczenia wyciszające i relaksacyjne mogą wpłynąć na poprawę ich zdrowia i być prawdziwą pomocą życiową'.

Prowadzenie relaksacji w naturalnym środowisku i danie dzieciom możliwości bezpośredniego doświadczania energii słońca, siły wiatru, ciepła i stabilności

' A. Erkcn: Dzieci potrzebują ciszy. Zabawy relaksacyjne na wiosnę, lato. jesień t zi»tę, dum. R. Zajączkowski, Jedność, Kielce 1999, s. 12 13.

234

Część druga - Społeczne, indywidualne i kulturowe wartości zabawy¹...

ziemi, miękkości traw czy wilgotności strumyka pozwala później na wracanie do nich w wyobraźni. Budowanie takich oaz ciszy i spokoju w umyśle dziecka, do których będzie chętnie i często powracało, jest niezwykle ważne dla harmonijnego życia i utrzymywania wewnętrznej równowagi. A tam, gdzie panuje spokój, nasze zmysły są otw arte na nowe bodźce i doświadczenia.

Przykładów' takich relaksacyjnych ćwiczeń dostarcza nam coraz bogatsza literatura⁶. Skorzystaj z niej Nauczycielu!