5 (144)

przy czym sprawność dźwigniowego układu hamulca jest zwykle oceniana na ok. 95%. Należy przy tym podkreślić, że w zwalniakach długoskokowych ciężar zwory może współdziałać w wywoływaniu sił N (rys. VII-34). Ponieważ praca katalogowa zwalniaka (patrz dalej) jest podawana jako iloczyn siły ciągnącej przez skok i stanowi pracę netto, więc dobór zwalniaka zgodnie z uzyskaną wartością A_L (praca brutto) w przypadku większych zwalniaków może być przesadny.

Rys. VII-34. Układy dźwigniowe hamulców dwuszczękowych: a), b) zwalniaków krótkoskokowych;

c, d) zwalniaków długoskokowych; e) wymagane odsunięcie szczęki hamulca 1 — zwalniak, 2 — zwora, 3 — drążek, 4 — elementy regulacyjne drążka albo szczęki, 5 — szczęka, 6 — sprężyna, 7—elementy regulacyjne sprężyny, S — śruba zderzakowa, 9 — dźwignia wychylna,

10 — łącznik

Układ dźwigniowy musi być tak dobrany, aby przy 75 80-procentowym wykorzystaniu skoku można było uzyskać wymagane odsunięcie s klocków od tarczy hamulcowej. Do obliczenia sprężyn hamulca są miarodajne: siła H oraz ugięcie

/ = e -2-, przy czym h_s — odległość osi sprężyny od osi obrotu szczęki hamulca.

Jeżeli ciężar zwory luzownika jest znaczny i współdziała ze sprężynami w wywoły-waniu sil N, to działanie takie należy uwzględnić przez odpowiednie zmniejszenie obliczeniowej siły H sprężyn. Aby zmienność sił sprężyn przy ruchach szczęk była mała, stała sprężyny musi być niewielka.

R = j/ll,2²+2² w 11,4 kG Przy. s = 0,1 cm wymagana praca luzowania

= 15,4 kGcm

dr —

2,5-350-0,1

0,3-20-0,95

40

/ = 0,1 — =0,267 cm 15

Przykład VH-I. Przeprowadzić obliczenie hamulca podanego na rys. VII-33, mając dane: M_B = 3,5 kGm, D_n = 200 mm, /i = 0,3, n_z„ -- 720 obr/min, a — 40°, a, = 50°, c = = 160 mm, h = 400 mm, b_a = 40 mm.

Sprawdzenie cieplne tarczy hamulcowej

jr 3,5-720

D_H > -, .    -- ; D„ > 19,3 cm

^H 300-4 sin 20°    "

Dobór średnicy tarczy jest więc właściwy.

Ponieważ a = 40°; ai = 50°, więc a₂ — a+cu = 90° oraz

n-50    „ Tc-90

sin 90°—sin 50°+ —— cos 50--— cos 90°

180    loU

<5 --

Wynika stąd, że

6 = si

350-16

0,3-20-40    '

350

^Nmax = Nl = 0,3-20

Hf

cos 50°—cos 90° 0,794    180°

0,794

0,642

rd

= 71°

0,642

n² 71°—0,3 |cos 71°-^-j sin 71°

sin 71°—0,3 cos 71°+0,3

= 21,8 kG 20

32

Ni = 52,8 kG ; p_ir =

sin 71° 64

= 64 kG

= 2,35 kG/cm²

4-20-sin 20°

Składowa pozioma siły promieniowej zginającej wał tarczy hamulcowej

Składowa pionowa ■więc wypadkowa siła zginająca

R_k = 64-52,8 = 11,2 kG r_v = (64+ 52,8) sin 1° « 2 kG

Do obliczenia sprężyn są miarodajne: siła H = 21,8 kG oraz ugięcie, wynoszące z uwagi, że a — c sin |y+^a*j ⁼ 16-sin 70° = 15 cm

b. Zwalniaki

Do zwalniania hamulców dźwigów stosuje się zwalniaki elektromagnetyczne lub silnikowe.

Przy prądzie stałym używane są zwalniaki elektromagnetyczne. W zależności od wielkości skoku, jaki może wykonać zwora zwalniaka, rozróżnia się zwalniaki krótkoskokowe — o drodze zwory do 10 mm oraz dlugoskokowe — o drodze zwory do 80 mm.

Przy prądzie zmiennym stosowane są zarówno zwalniaki elektromagnetyczne jak i silnikowe. Zwalniaki elektromagnetyczne na prąd zmienny są budowane jako krótkoskokowe jednofazowe lub dlugoskokowe trójfazowe. Zwalniaki silnikowe są budowane jako trójfazowe.

237