5 (1589)

Należy zdawać sobie sprawę, że każdy uraz tkanek, infekcja czy choroba wywołuje odczyn zapalny i zasadniczym celem działalności fizjoterapeuty jest leczenie następstw tego odczynu zapalnego.

Procesy metaboliczne zachodzące przez całe życie w organizmie mająna celu utrzymanie go w stanie integralności, jednakże w następstwie urazu lub toczącego się procesu patologicznego tkanki mają ograniczoną zdolność regeneracji. Odnowa przez powstanie tkanki pierwotnej odbywa się w kościach, tkance włóknistej i tkankach pochodzenia nabłonkowego. Bardziej zróżnicowane tkanki, takie jak mięśnie i tkanka nerwowa, ulegają zwyrodnieniu, ponieważ odnowa odbywa się tu tylko za pomocą tkanki bliznowatej.

Każdy odczyn zapalny w obrębie układu krążenia prowadzi do powstania zmian zwyrodnieniowych. Zasadniczym skutkiem tych zmian jest upośledzenie krążenia. Tkanki pozbawione krwi ulegają martwicy.

Skóra staje się sucha i „papierowa”, łatwo ulega pęknięciom, które mogą być wrotami zakażenia.

Tkanka włóknista ulega zgrubieniu i obkurczeniu, utrudniając wykonywanie ruchów.

Niemożność dostarczenia mięśniom dodatkowej ilości tlenu sprawia, że ich siła jest zmniejszona, a zdolność do wysiłku niewielka. Przy dłużej trwającym okresie niedokrwienia włókna mięśniowe ulegają zanikowi i tracą swoje właściwości.

W układzie nerwowym już po stosunkowo krótkim czasie dochodzi do zwłóknień, obumierania i martwicy. Odczyn zapalny, występujący w którejkolwiek części układu oddechowego, prowadzi do znacznej hipowentylacji. Nawet jeżeli nie ma zaburzeń w układzie krążenia, procesy metaboliczne nie mogą przebiegać prawidłowo, ponieważ nasycenie tlenem jest niewystarczające i dochodzi do gromadzenia się dwutlenku węgla. Wydolność układu krążenia nie ma zatem znaczenia, gdy doszło do zaburzenia wentylacji i na odwrót.

Tkanka łączna, będąca podstawową w organizmie ludzkim, j est również zasadniczą tkanką biorącą udział w procesie odnowy. Jej odpowiedzią na odczyn zapalny jest regeneracja. Do procesu regeneracji wykorzystywany jest włóknik, a nadmiar włóknika prowadzi do powstawania zrostów, które ograniczają zakres ruchów i powodują, że są one bolesne.

Odczyn zapalny w mięśniach może również doprowadzić do powstania zrostów. Po pierwsze dlatego, że uszkodzenie włókien prowadzi do powstania blizny i po drugie -ponieważ mięśnie są otoczone tkanką łączną. Obydwa te elementy prowadzą do ograniczenia siły i czynności mięśnia.

Odczyn zapalny w którejkolwiek części układu nerwowego prowadzi do powstania nieodwracalnych zmian zwyrodnieniowych (mimo zdolności do ograniczonej regeneracji). Dochodzić może między innymi do porażenia wiotkiego lub spastycznego, zaburzenia koordynacji ruchów, zaburzenia czucia.

Z powyższych rozważań wynikają pewne zasady mające zasadnicze znaczenie w rehabilitacji chorego.

1. Utrzymanie lub zwiększenie wydolności układu krążenia i wymiany pomiędzy płynem otaczającym i tkanką.

Ma to zasadnicze znaczenie dla prawidłowego gojenia się i zmniejszenia objawów miejscowych. Pobudzając miejscowo krążenie i przemianę materii, można ułatwić gojenie, a jednocześnie zmniejszyć ryzyko powstania zrostów (przez wchłonięcie nadmiaru wysięku zapalnego), usunąć produkty przemiany materii lub obrzęk. Dzięki temu uzyskuje się zmniejszenie bólu i ograniczenia ruchu wywołane uciskiem i obecnością toksyn.

13