74 (155)

74 /. fhalcktoingia i Kocfolingwistyko

formy tara mógł być na terenie naszego regionu nieco szerszy niż dziś. Poza niejednym wypadku sura mogła być „zawleczona” bardziej na południe i indziej' Mimo to nic wszystko, co jest związane z formą sara ‘mleko krowy po ocieleniu\ jest jasne. Najmniej może jasna jest jej etymologia⁴¹. Tak ostateczne wyjaśnienie nurtujących nas tu wątpliwości trzeba będzie jeszcze pocz^

Forma grabie grabie’ sięga • idąc z północy, od obszaru słowińskiego⁴² i K_as^ - dość daleko na południe; notowałem ją bowiem także na północnych krańc^ północnej Wielkopolski, w tym m in. u tzw. Mazurów wieleńskich (tu zresztą nie wyłączną) i w północnej części Pałuk⁴-. W gwarach tej części Pałuk forma grabie jg silnie przemieszana z formą grabie ‘t$,\

Cechy słownikowe;

Wymy wńąźć | więżć || więzić ‘robić na drutach’, znane Słowińcom⁴⁴, występuj dziś na Kaszubach i na południe od nich (na Kociewiu często więznąć ‘ts.’), w tynj także w północnej Wielkopolsce⁴⁵. Tutaj (tzn, w północnej Wielkopoisce) nie obejmuj? one południowo-wschodnich krańców, gdzie ich odpowiednikiem jest np. robić tm spiłkach {pończochy) 'robić na drutach (pończochy)’ etc. Na południowo-zachodnia krańcu (powiat szamotulski) zanotowałem obok więzi (3. sg. praes.) ‘robi na drutach¹

także sztrybtje ‘ts.¹.

Wyraz piłować ‘pilnować’, znany Słowińcom, występuje na Kaszubach, Kociewiu (spotykany bywa również na wschód od niego), Tucholszczyźnie i Krajnie; spotykamy go również w niektórych gwarach północnej Wielkopolski⁴⁶. Notowałem go bowiem u Mazurów wieleńskich (Chełst Drawsko, Piłka i Rosko), w Kruszewie, pow. Czarnków (około 10 km na północny wschód od Czarnkowa), w Paterku pod Nakłem i w l> piennie⁴⁷.

1

Zob. H. Popow ska. Centralne zagadnienia wokalizmu kaszubskiego, op.cit.