7 (1180)

7 (1180)



nadto zarzutem grabiały dóbr edukacyjnych, należeli; Antoni Ponińskl, który szybko zniknął ■/. widowni Komisji •ni./ Auiust Sulkowikl (1720 1780), magnat wielkopolski, ulegający wpływom cudzoziemskim. Niemniej I jego ogarnął zapal do prac Komisji, którą zasypywał licznymi projektami edukacyjnymi: między innym) wysunął nowatorski pian stworzeniu zakładu kr./tiiloonlu dla córek i synów ^ilachorkich w Uyd/.y-nic orni fzkoły kunsztów i rzrmlosl (1774), Niestety, i na Jagn d zlelłdnnść nuciła cień chciwość i kurygodnn lekkomyślność wobec «prn\» finansowych Kundsji Kdu-kscjl.

Komisarze fdukacyjnl róśnł wiekiem, ambicjami ro-tii»\V«'i'olit_vi"iyvn\l a nawet po^Uww-j moralną, stano-wlll jednak »e*|xSl „ludzi oświeconych". głęboko przekonanych o roli oświaty dla politycznego i gospodarczego podniesienia państwa. Na pierwszej sesji, ,,pamiętni na stan anarchii w kraju", i na nadzieje, jakie związali ;• Komisją, przyrzekli sobie „przyjaźń i jednomyślność", przestrzegając usilnie — według relacji Kołłątaja aby nie wnosić na sesje osobistych uraz i politycznych niesnasek, dla dobra edukacji narodowej.

Niestety, obok zalet podkreślonych zręcznie przez Kołłątaja, to pierwsze kolegium komisarzy — magnatów wnosiło ze sobą. ogólnie biorąc, wiełkopańskie ambicje osobiste i zawiści rodowe, silne uwikłanie w politykę. a niekiedy i słabość charakteru, co sprawiało, że nie mogli się oddać całkowicie sprawom edukacyjnym. w których byli raczej raniej lub więcej rozmiłowanymi amatorami. Dlatego po pierwszym okresie pionierskim obserwujemy wycofywanie się niektórych magnatów, a na ich miejsce pojawiają się coraz częściej ludzie bardziej naukowo i praktycznie przygotowani do tej funkcji. Niemniej Jeszcze pod koniec działalności Komisji (1701) skieruje pod jej adresem Jan Śnią-decki kostyczno uwagi „Ciężko bidzie t«; magistratu^; uczynić rozważnie przez niebie c/.ynną, jeżeli do niej raz wybrano osoby, Jak dotąd, zawsze zasiadać będą. Jednych to nudzi, drudzy innymi prueami roztargnieni nie mogą rozdzielić swój uwagi do tuk ważnej ez«jM rządu krajowego, a trzeci są do figurowania". W doborze członków Komisji dopatrywał się profesor krakowski źródła wahaó i „braku mocnego syitemu w robotach".

W ciągu dwudziestolecia działania Komisji, po rozszerzeniu liczby członków do dwunastu, w różnych la -tael) kolejno 30 członków zasiadało na Jej sesjach. Do najwybitniejszych w tej grupie nnleftttł: Francuzek Bieliński, starosta czerski, autor cennych listów o Spo* sobie edukacji; Feliks OraczewskL rektor Akademii Krokowskiej, Julian Ursyn Niemcewicz,, znany pisarz; z uczonych i profesorów Szkół Głównych w Krakowie i Wilnie Andrzej GowrońskLawbUny matematyk. Dawid Pilchowski, profesor wymowy i Hieronim Stroy-nowskl. profesor prawa. W drugim okresie działalności Komisji był również jej członkiem trzeci obok króla przedstawiciel rodu Poniatowskich, książę Stanisław, wysoce uzdolniony synowiec królewski ekonomista, reformator społeczny w swoich dobrach na Ukrainie, jeden z ciekawszych przedstawicieli magnaterii polskiej, którego wysiłki pochłonęła fala nieszczęść kraju.

Ordynacja Komisji ustaliła czas i miejsce posiedzeń, tok urzędowania oraz aparat administracyjny. Jeden spośród sekretarzy przeznaczony był do korespondencji zagranicznej. Tę funkcję w pierwszym okresie Komisji przez kilka miesięcy (VIII—-XII 1774) sprawował Samuel Dupont de Nemours, znany fizjokrata francuski o radykalnych poglądach oświatowych, zaangażowany przez Czartoryskiego do pracy w Komisji Po powrocie do Francji próbował przenieść jej doświadczenia do


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
DSC00158 Thóroigne stawiano zarzut współudziału w planowaniu morderstwa Marii Antoniny 5/6 październ
CCI00202 580 Polska XVIII wiek uczyni-1 [...] 4. Zarzut. Może Komisja Edukacji w ustanowieniu instru
IMGF11 ROZDZIAŁ IISamopoznanie w edukacji uniwersyteckiej Kryzysowi kultury, który jest szeroko udok
IMG?90 (2) Nieuzasadniony jest zarzut odnoszący się do rozwojowego charakteru sprawy, który zgodnie
Karta?ukacyjna36 KARTA EDUKACYJNA1.    Znajdź na plakacie, który byt dołączony do ksi
11l Edukacja logistyczna przepływ towarów, który w możliwie wydajny sposób łączy punkt dostawy 
Wskazówki metodyczne Przekazujemy Państwu pakiet edukacyjny Ekonomia i prawo w hotelarstwie, który s
Wskazówki metodyczne Przekazujemy Państwu pakiet edukacyjny Ekonomia i prawo w hotelarstwie, który s
Edukacja zdrowotna *    proces, przez który poszczególne osoby i grupy luzi uczą się
img901 rzył Antoni Furdal1*, który oprócz języka literackiego (ogólnego) wy-odrębmf język ludowy i j
Karta?ukacyjna24 KARTA EDUKACYJNA 1. Znajdź na plakacie, który był dołączony do książki nr 1 przedmi
71 3 bmp KARTA EDUKACYJNA 1. Znajdź na plakacie, który byt dołączony do nr 1. przedmioty, których na
Wskazówki metodyczne Przekazujemy Państwu pakiet edukacyjny Ekonomia i prawo w turystyce, który skła

więcej podobnych podstron