8 podłoża 5

50 ♦ MATERIAŁY

drewnianych; składa się głównie z ligniny (drzewnika) - naturalnej substancji występującej w drewnie obok celulozy. Osiągalne płyty pilśniowe mają grubość 3 i 6 mm.

Duże płyty pilśniowe należy przykleić sztywno do ramy. mniejszych używamy bez d oda t k o wego wzm ocn i cn i a.

W takich płytach jedna strona jest gładka, druga zaś ma fakturę siatki; można malować po obu stronach. Gładka strona powinna być odtłuszczona, jednak nie należy szlifować jej. gdyż powoduje to nierównomierne spęcznienie powierzchni po nałożeniu kleju lub zagruntowaniu.

Płyty o średniej gęstości

Produkuje się je podobnie jak twarde płyty pilśniowe, z tym że lulaj substancjami wiążącymi są żywice aminowe. Włókna pulpy drzewnej wpycha się za pomocą pary do wąskiego otworu między obracającymi się rolkami, a następnie rozpyla się żywicę urcaformaldehydową, którą wchłaniają wilgotne włókna podczas schnięcia. Jest 15 znormalizowanych rodzajów płyt

0    grubościach od 6 do 30 mm oraz wymiarach 1525 x 2745 mm. co czyni z nich doskonały materiał do imitacji malarstwa ściennego. Płyty te mają obie strony gładkie

1    należą do najstabilnicjszych.

Żywice ureaformaldehydowe stosowane w ich produkcji stanowią również składnik powłok uszczelniających. Mogą być używane w sposób tradycyjny przez artystów przed zagruntowaniem lub leż płyty przygotowuje się. tak jak do malowania na drzewie. Mimo że płyty te są odporne na wilgoć, ich brzegi w stopniu większym niż powierzchnie chłoną wilgoć, więc muszą być dobrze zabezpieczone.

Twarde płyty pilśniowe są sztywne i lekkie, szeroko stosowane przez artystów. Ich szerokość oferowana w sprzedaży to 7-12 mm, znormalizowana zaś wielkość wynosi 2440 x 1220 mm. Klasa „A”, odporna na wodę, jest szczególnie poszukiwana przez artystów. Są one trwałe oraz mają mniej twardą i błyszczącą powierzchnie niż znormalizowana płyta pilśniowa. Taka powierzchnia w połączeniu z pewnym stopniem porowatości jest dobrym podkładem dla kleju lub zaprawy.

♦ Inne sztywne podłoża ♦

PŁYTY ALUMINIOWE „PLASTER MIODU”

Są znacznie lżejsze od sklejki, ale mocne i wymiarowo stabilne. Stanowią praktyczne podłoże, nie wymagające dodatkowego wzmacniania. Jeśli potrzebna jest nam faktura tkaniny, możemy taką płytę pokryć lekką, luźno tkaną materią, przyklejając ją od po wied nimi k lej a m i i zagruntowując. Płyty aluminiowe są szeroko stosowane w konserwacji przez wiele muzeów, jako osłony odwroci starych malowideł lub podobrazia zastępcze. Takie płyty otrzymać można w stanie gotowym do malowania. Ich wymiary - 2440 x 1220 mm, grubość zaś waha się od 13.9 mm do 52,3 mm. Ściśle mówiąc, powinny być przygotowane zgodnie ze znormalizowaną metodą po wierzch n i alum i n i owych oraz z tworzyw sztucznych wzbogaconych włóknami szklanymi. Doświadczenie jednak uczy. że jeśli takie powierzchnie zostaną odtłuszczone i wyszlifowanc, to przyjmą tradycyjne zaprawy. Zaprawa pigmentowana tytanem na bazie alkydowcj żywicy modyfikowanej olejem jest trwała na powierzchniach aluminiowych i z tworzyw sztucznych wzbogacanych włóknem szklanym. Powierzchnię aluminiową pokryć można też podwójną warstwą gruntu akrylowego, przy czym każda z nich powinna schnąć przynajmniej przez 24 godziny. Zaprawa musi być zupełnie sucha i twarda przed nałożeniem farby.

ARKUSZI: ALUMINIOWĘ

Płyty opisane wyżej stanowią najlepszą powierzchnię, mimo to niektórzy malarze wolą arkusze aluminiowe. Wymagają one starannego przygotowania. Pierwszy etap polega na odtłuszczaniu za pomocą benzyny lakowej, alkoholu metylowego lub innego rozpuszczalnika usuwającego olej. Po zmyciu pozostawiamy powierzchnię do całkowitego wyschnięcia. Ostrzegam przed stosowaniem zasadowych substancji czyszczących. szczególnie z amoniakiem, które mogą zniszczyć aluminium.

Odtłuszczoną płytę przemywa się następnie rozc i eńczo n y m kwasem fosforowym, bądź czyści papierem szmerglowym.

Potem nakłada się cienką warstwę samowytrawiająccgo zagruntowania, które stanowi znakomite połączenie między metalem a następnymi warstwami. Czerwona zaprawa tlenkowa wystarcza, gdy się pracuje w pomieszczeniach, na zewnątrz natomiast konieczne jest użycie wytrawiającego podkładu na bazie chromianu cynku. Na to dajemy jeszcze dwie warstwy zaprawy olejnej, co stanowić powinno odpowiednio przygotowaną po w i e rzch n ię malarską.

Metoda alternatywna polega na nałożeniu dwuskładnikowej poliuretanowej warstwy spodniej po 24 godzinach, po miękko wytrawiającej warstwie. Składnik A warstw poliuretanowych składa się z nasyconych żywic poliestrowych. Składnik B tworzą