8 podłoża 1

46 ♦ MATERIAŁY

PODŁOŻA

Podłoże to struktura, do której przywierają warstwy zaprawy i farby. Są podłoża twarde, na przykład aluminium, drewno, oraz miękkie - papier lub płótno. Jeśli powłoka farby ma pozostać nienaruszona, to podłoże musi być stabilne co do wymiarów i trwałe.

Zaletą stosowania naprawdę sztywnych, nie odkształcających się podłoży jest to, że nie powodują naprężeń w warstwach farby. Można zatem skoncentrować się na ruchu samej powłoki farby. Zmniejsza to ryzyko pęknięć oraz pozwala na większą swobodę w operowaniu farbą i przestrzeganiu reguł techniki malarskiej. Możemy dowolnie stosować środki wyrazu, które jak tempera jajowa lub kazeina, uważane są za zbyt kruche, by stosować je na podłożach miękkich.

♦ Naturalne drewno ♦

Podane wyżej zalety podłoży twardych w odniesieniu do drewna są względne z powodu jego skłonności do kurczenia się rozszerzania oraz paczenia się pod wpływem wilgoci atmosferycznej. Rosnące drzewo zawiera wiele wilgoci - 1 itP dębu może zawierać do 300 1 wody, ścięte i składowane traci wiele wilgoci, ale nadal jest podatne na wchłanianie wody.

SEZONOWANIE

PIERŚCIENIE PRZYROSTU ROCZNEGO

Przekrój pnia pokazuje roczne słoje (pierścienie) powstałe w wyniku wzrostu sezonowego. Liczba pierścieni zatem odpowiada wiekowi drzewa. Pierścienie stają się węższe w miarę poszerzania

się obwodu drzewa, dając gęstsze drewno mniej podatne na wilgoć. Szeroka deska o zróżnicowanej szerokości pierścieni będzie miała tendencję do nierównomiernej ,,pracy”, zwłaszcza, gdy słoje nie są prostopadłe do deski.

drewno późne (przyrost letni)

drewno wczesne (przyrost zimowy)

Młodsze i starsze drewno

Wewnętrzna część rocznego pierścienia - szybko rosnące młodsze słoje - mają rzadszą fakturę niż część zewnętrzna, czyli starsze słoje, bardziej gęste.

Niebezpieczeństwo skurczenia i wypaczenia drewna zmniejsza się dzięki odpowiednim metodom sezonowania; chodzi o to, by zawartość wilgoci w drewnie została zrównana z ilością wilgoci w otaczającej atmosferze.

Znamy dwie metody suszenia:

■ na powietrzu - deski układa się w stosie poziomo; między nie zaś wkłada się cienkie listwy umożliwiające swobodny okrężny ruch powietrza

M w piecu - drewno osusza para szybko usuwająca wilgoć, ale efekt jest gorszy niż w przypadku powolnego suszenia na powietrzu.

Drewno ma ogromnie zróżnicowaną strukturę, dlatego pochłanianie wilgoci może przebiegać w różnym stopniu w poszczególnych partiach tej samej deski; w zależności od udziału przyrostów letnich i zimowych, bieli i twardzieli oraz kierunku włókien.