96� (2)

Eksperymenty na zimę

cej między wapienną skorupką jajka a kwasem octowym (gdy pozostawimy skorupkę polaną octem na cały dzień, rozpuści się całkowicie).

Przebieg doświadczenia: Każde dziecko może teraz wybrać sobie kamyk lub muszelkę i sprawdzić, czy one także zbudowane są z wapnia. Do tego ćwiczenia każdy maluch otrzymuje now^rą miseczkę, kładzie do niej testowany materiał, polewa go octem i obserwuje, co się wydarzy.

Obserwacja: Na powierzchni kawałka marmuru, wapiennego kamyka czy muszelki podczas polewania ich octem tworzą się pęcherzyki. Z całą pewnością można więc stwierdzić, że materiały te zbudowane są z wapnia.

Zakończenie: Omawiamy z dziećmi przebieg obserwacji oraz jej wyniki. Opowiadamy im o wysokich górach zbudowanych ze skał wapiennych. Część Gór Świętokrzyskich powstała z takiego właśnie budulca.

Nie lubię brązowych jabłek!

Wiek:    powyżej czterech lat

Liczba

uczestników: 8 dzieci

Miejsce:    świetlica, kuchnia

lub kącik eksperymentalny

Wskazówki: Ten eksperyment nawiązuje do codziennych doświadczeń maluchów': jabłko włożone do pojemnika na kanapki brązowieje po jakimś czasie. Dlaczego? W doświadczeniu można wykorzystać tylko jeden gatunek jabłek, inaczej wyniki ćwiczenia będą zafałszowane. Brązowe zabarwienie jabłek zależy od zawartości kwasu w ow^rocach (im bardziej kwaśne, tym mniej brązowieją). Eksperyment udaje się najlepiej z wykorzystaniem słodkich odmian jabłek.

Materiały: Jabłko, cytryna, nóż, wyciskarka do cytrusów, talerz, słoik od dżemu z nakrętką, plastikowa torebka, pojemnik na drugie śniadanie.

Przygotowanie: Pokroić jabłka w słupki, położyć je na talerzu i pozostawić na jakiś czas, aby zabarwiły się na kolor brązowy.

Wprowadzenie: Dzieci obserwują kawałki jabłka, które stały się całkiem brązowe. Jak mogło do tego dojść? Czy smak owocu uległ przez to zmianie? Maluchy próbują kawałków jabłka. Niektóre dzieci nie lubią tak zmienionych jabłek, choć ich smak pozostał taki sam. Czy można jakoś zapobiec brązowieniu jabłek?

Przebieg doświadczenia: Jabłko zostaje pokrojone w słupki. Dzieci pracują w parach, obserwując, co się stanie z kawałkami owocu gdy:

1.    Włożą je do plastikowego woreczka i zawiążą go.

2.    Umieszczą kawnłki jabłek w zamkniętym pojemniku na drugie śniadanie.

3.    Włożą je do słoika, zakręcając nakrętkę.

4.    Położą na talerzu i skropią sokiem z cytryny.

Po upływie 10, 30 i 60 minut maluchy badają, czy i wjaki sposób zabarwiło się ich jabłko.

Obserwacja: Po upływie godziny na brązown zabarwiły się prawie wszystkie kawałki jabłka z wyjątkiem tych, które skropiono sokiem z cytryny.

Wyjaśnienie: Powierzchnia owncu zabarwia się na brązowo w-zetknięciu z powietrzem. Powietrze znajduje się również we wnętrzu plastikowej torebki, pojemnika na drugie śniadanie czy słoika. Umieszczone w nich cząstki owocu wschodzą w reakcję z tlenem. Proces ten nazywa się utlenianiem. Sok z cytryny spowalnia proces utleniania, gdyż jest bardzo kwaśny. Kwas zawarty w' cytrynie to kwas askorbinowy lub po prostu witamina C. Działa on jak tarcza ochronna na powierzchni

97