98 99

PODSTAWY PODOLOGII KOSMETYCZNEJ

Do punktów antropologicznych zalicza się między innymi:

■    Akropodion (ap) - najbardziej wysunięty ku przodowi punkt stopy, położony na opuszce palca pierwszego lub drugiego (jeśli ten jest dłuższy). Służy do pomiaru długości stopy

■    Pternion (pte) - najbardziej wysunięty ku tyłowi punkt guza piętowego. Służy do pomiaru długości stopy.

■    Metatarsale tibiale (mtt) - punkt położony najbardziej przyśrodkowo na głowie pierwszej kości śródstopia. Służy do pomiaru szerokości stopy.

■    Metatarsale fibulare (mtf) - punkt położony najbardziej bocznie na głowie piątej kości śródstopia. Służy do pomiaru szerokości stopy.

■    Malleolare tibiale (mit) - punkt położony najbardziej przyśrodkowo na kostce przyśrodkowej. Służy do pomiaru wysokości stopy i szerokości nasady goleni.

■    Malleolare fibulare (mlf) - punkt położony najbardziej bocznie na kostce bocznej strzałki Służy do pomiaru wysokości stopy i szerokości nasady goleni.

■    Sphyrion tibiale (spht) - punkt położony najniżej na kostce przyśrodkowej piszczeli Służy do pomiaru wysokości stopy.

■    Sphyrion fibulare (sphf) - punkt położony najniżej na kostce zewnętrznej strzałki. Służy do pomiaru wysokości stopy.

■    Metatarsale (mt) - punkt leżący na przecięciu linii łączącej punkty metatarsale fibulare (mtf) i metatarsale tibiale (mtt) z osiami długimi poszczególnych palców. Wyróżnia się więc mt I, mt II, mt III, mt IV i mt V.

■    Plantare (pl) - punkt położony najbardziej bocznie na podeszwie stopy względem osi długiej stopy. Służy do wyznaczania jednej szerokości stopy.

Punkty antropometryczne wykorzystuje w swojej pracy również podolog, w celu dokładnego określenia i oceny wybranych parametrów stopy, takich jak:

1)    Długość stopy - którą można wyliczyć, prowadząc prostą między punktami ap i pte.

2)    Szerokość stopy - długość pomiędzy punktami mtt i mtf.

3)    Wskaźnik Wejsfloga „W” - będący stosunkiem długości stopy do jej szerokości. Prawidłowy wskaźnik powinien wynosić 3, lecz często oscyluje w przedziale 2-3. Wartości bliskie 3 potwierdzają prawidłową budowę łuku przedniego, podczas gdy zbliżone do wartości 2 mogą wskazywać na płaskostopie poprzeczne.

4)    Wskaźnik kątowy Clarke’a „Cl” - do jego wyznaczenia należy wykreślić prostą między punktami mtt a najbardziej wysuniętym przyśrodkowo punktem pięty oraz styczną wewnętrzną przeprowadzoną przez punkt największego wgłębienia oraz punkt zetknięcia stycznej przyśrodkowej z brzegiem przodostopia. Kąt Clarke’a określa stan łuku podłużnego przyśrodkowego stopy. Wartość dla prawidłowo wysklepionego łuku wynosi od 42° do 54°. Wyższe wartości cechują stopę wyżłobioną, a niższe stopę z obniżonym wysklepieniem. O stopie płaskiej mówi się, gdy wartość kąta wynosi 30°.

Wartości kąta Clarke’a:

■    stopa płaska x-30°,

■    stopa z obniżonym wysklepieniem 31°-41°,

■    stopa normalna 42°-54°,

■    stopa z podwyższonym wysklepieniem 55°-x.

5)    Wskaźnik Sztritera-Godunowa „KY” - do jego wyznaczenia również należy wykreślić prostą między punktami mtt a najbardziej wysuniętym przyśrodkowo punktem pięty,

98 I ROZDZIAŁ XIV

a następnie prostopadły do n!n| odcinak pr/ulił»u«l‘l' v ^ • "ulium ^    t*-i.u.mi.* tuku

podłużnego. Wskaźnik okroiła itoiurmk dłtiil'^ir>'ił¹ 'di łnhi |n/t>l.u_Mj*i|M' *'U" * • mmIimim wysklepienia łuku podłużnego przez /wt loniuun «hlmlu ilu ni»'< m iomImiio|

KY ■ (W|)¹1¹¹

Wartość wskaźnika dla stopy wydu|źone) wynosi (),()() 0,25, dln nlopy nnimnlnoi 0,26-0,45, natomiast powyżej tej wartości mówi się o stopie obniżonej (stopa obniżona 1° 0,46-0,49, stopa obniżona 11° 0,50-0,75). Stopa płaska charakteryzuje się wskaż nikiem na poziomie 0,76-1,00.

6)    Kąt piętowy (kąt g) - wyznaczany poprzez styczne od wewnętrznej i zewnętrznej krawędzi stopy. Styczna przyśrodkowa poprowadzona jest między punktami mtt a najbardziej wysuniętym przyśrodkowo punktem pięty, styczna boczna odpowiednio między mtf a najbardziej wysuniętym bocznie punktem pięty. Norma dla kąta piętowego określona jest między 15 a 18°.

7)    Kąt koślawości palucha (kąt a) - zawarty między styczną poprowadzoną przez mtt i najbardziej wysunięty przyśrodkowo punkt pięty, a prostą przecinającą mtt i najbardziej zewnętrzny punkt brzegu palucha. Prawidłowa wartość dla tego kąta zamyka się w przedziale 0-9°.

8)    Kąt szpotawości piątego palca (kąt b) - wyznaczany analogicznie do kąta a, tyle że po stronie bocznej stopy, czyli jako kąt zawarty między prostą poprowadzoną przez punkt mtf i najbardziej wysunięty bocznie punkt pięty, a prostą łączącą mtf i najbardziej zewnętrzny punkt brzegu piątego palca. Norma wynosi 0-18°.

14.8.3. Metody plantokonturograficzne

Są najpopularniejszymi z metod obiektywnych, charakteryzują się bowiem łatwą dostępnością, prostotą wykonania, nie są czasochłonne. Podstawą badania jest plantokonturo-gram, będący obrysowaną odbitką konturu stopy, uzyskiwaną na przykład poprzez postawienie na papierze stopy pomalowanej tuszem, farbą, czy zwilżonej odpowiednim roztworem. Odbitki wykonuje się zarówno w warunkach odciążenia, jak i obciążenia ciężarem własnym i ciężarem dodatkowym. Na takiej odbitce można oznaczać punkty antropometryczne, jak również porównać odbitki ze wzorcami odbitek (na przykład wzorce wg Wejsfloga i Bunaka) i na tej podstawie poszukiwać ewentualnych nieprawidłowości w kształcie i wysklepieniu stopy.

14.9. Aparaty i przyrządy pomiarowe

Podstawowym przyrządem pomiarowym, wykorzystywanym w pracy podologa, jest suwak podologiczny. Umożliwia on szybki, łatwy i dokładny pomiar długości i tęgości stopy. Plan-tograf służy do sporządzenia odbicia tuszem podłoża stopy badanego. Jedną z bardzo popularnych, a jednocześnie dokładnych metod obrazowania kości stopy i ich zmian jest rentgenografia.

Głównym aparatem podologicznym jest podoskop, dzięki któremu można szybko i bezin-wazyjnie przeprowadzić statyczne i dynamiczne badanie stóp oraz ocenić wady chodu. Badanie statyczne polega na analizie kształtu stóp i wykonywane jest, gdy pacjent stoi

ROZDZIAŁ XIV I 9S