amat urz kr067

Taki rozkład częstotliwości zapewnia przy odbiorze równowagę akustyczną przekazywanego pasma. Wobec nierównomiernego rozkładu mocy energii głosowej w wymienionym paśmie (spadek 6 dli na oktawę) i to na tak korzystnych dla samej zrozumiałości częstotliwościach, należy przy przekazywaniu pasma akustycznego spadek ten odpowiednio skompensować.

Przyjęto następujące warunki dla pasma częstotliwości przekazywanych w modulacji fonicznej:

—    pasmo f_d — 500 llz -f-    ~ 2500 Hz powinno być ograniczone

z. obu stron ostro opadającą charakterystyką przenoszenia,

—    w granicach pasma częstotliwości poziom napięcia użytecznego powinien się zwiększać o 6 dB na oktawę w kierunku większych częstotliwości.

Tym też warunkom powinien odpowiadać wzmacniacz modulacyjny. Tak ograniczone pasmo przenoszenia modulatora zapewnia dobre wykorzystanie mocy modulowanego nadajnika przy równie dobrym wykorzy

staniu energetycznym wzmacniacza mocy modulatora. Zajmując przy tym nieznaczny zakres częstotliwości w paśmie amatorskim nie przysparza się zakłóceń stacjom sąsiednim.

Rysunek 6-1 przedstawia układ prostego filtru ograniczającego charakterystykę praktycznie w nieco szerszym zakresie (200 -f- 4500 JIz).

Filtr ten, opracowany przez SP5WX, wykorzystywany był w pracy fonicznej DX z dużym powodzeniem. Przy ustawieniu przełącznika filtru w pozycji „O" zapewnione jest przenoszenie liniowe całej wstęgi częstotliwości modulatora.

Drugim z kolei (poza pasmem częstotliwości) zagadnieniem wyłaniającym się przy konstrukcji wzmacniacza modulacyjnego jest charakterystyka amplitudy, a więc zależność między napięciem wejściowym m.cz. a modulacyjnym napięciem wyjściowym proporcjonalnym do głębokości modulacji (rys. 6-2).

Y/ Obsrar ////, pr/emodulowania y

	a/
	//	/ A_
		-NI Średni Punkt		pracy .

Napięcie modukjące m. cr

Kys. 6-2. Charakterystyki amplitudy wzmacniaczy modulacyjńych: A — wzmacniacza normalnego: B — wzmacniacza mocy ograniczonej; C — wzmacniacza idealnego

Ze względu na to, że moc użyteczna przebiegu modulującego zawarta jest we wstęgach bocznych, należy dążyć do uzyskania maksymalnej głębokości modulacji możliwie przy wszystkich sygnałach przenoszących informacje. Ponieważ przebieg elektryczny odpowiadający mowie ludzkiej zawiera niejednokrotnie bardzo duże amplitudy chwilowe, to obawa przed przemodulowaniem nadajnika skłania zwykle nadawcę do przyjęcia średniego punktu pracy w dolnej części charakterystyki (A na rys. 6-2). Jest to punkt pracy bardzo niekorzystny z punktu widzenia maksymalnej głębokości modulacji. Szczególnie niekorzystne dla procesu modulacji są ujemne szczyty przebiegu _vmodulującego o amplitudach większych od wartości odpowiadającej w == 1. Szczyty górne mogą być odcięte np. ograniczoną mocą stopnia wzmacniacza wyjściowego w.ez. nadajnika. Szczyty ujemne wywołują znaczne, szerokopasmowe zakłócenia. Wynikają one z zaniku fali nośnej w tych chwilach, gdy się pojawiają szczyty. Z tej przyczyny rola układów ograniczających amplitudę sprowadza się zwykle tylko do obcięcia ujemnych szczytów napięcia modulacyjnego.

Prostym sposobem ograniczania chwilowych amplitud szczytów jest odpowiedni dobór punktu pracy modulatora (B na rys. 6-2). W tym celu stosuje się wzmacniacz modulacyjny o mocy nominalnej mniejszej od mocy potrzebnej do maksymalnego wymodułowania nadajnika. Ograniczenie następuje wskutek energetycznej niewydolności wzmacniacza mocy m.cz. Nie jest to rozwiązanie technicznie poprawne, dlatego też podobną charakterystykę modulatora uzyskuje się często przez zastoso-