amat urz kr033

obwodów strojonych, np. stosowanie dodatkowej pojemności kompensującej C₀ pojemność wyjściową lampy przy sprzężeniu pojemnościowym (rys. 2-55a). Cewka odcinka linii sprzęgającej powinna być umieszczona

Rys. 2-55. Układy sprzęgające wzmacniacz sterujący ze wzmacniaczem mocy przeciwsobnym: a) pojemnościowy; b) indukcyjny; c) za pomocą odcinka linii zasilającej    /

w geometrycznym środku dzielonej cewki obwodu strojonego siatkowego wzmacniacza mocy, od tego bowiem zależy właściwa symetria sprzężenia.

2.13. Obwód anodowy oraz zagadnienie neutralizacji w stopniu wzmacniacza mocy

Obwód anodowy wzmacniacza mocy jest w klasycznym przypadku normalnym strojonym obwodem równoległym (rys. 2-46) sprzężonym z cewką antenową o odpowiedniej przekładni.

W jednym z najpopularniejszych ostatnio układów wykorzystuje się jako obwód strojony po prostu człon filtru typu n dołączony do obwodu anodowego poprzez kondensator izolujący od stałego napięcia zasilającego. Obwód anodowy lampy zasilany jest oczywiście w układzie równoległym przez dławik w. cz. Jest to system bardzo prosty i skuteczny, zapewniający dobre dopasowanie do obciążenia i eliminujący w znacznym stopniu niepożądane częstotliwości harmoniczne na wyjściu układu nadawczego.

Obwód anodowy wzmacniacza mocy dostrojony jest zwykle do częstotliwości sterowania. Powielanie częstotliwości w stopniu końcowym stosuje się tylko w wyjątkowych przypadkach i to wyłącznie w urządzeniach nadawczych o bardzo małej mocy (QRP). Jak wiadomo (pkt. 2. 8), sprawność stopnia wyjściowego w takim przypadku znacznie maleje.

Przy stosowaniu w stopniu wzmacniacza w. cz. lampy o znacznej pojemności międzyelektrodowej C_sat jak np. triody lub słabo ekranowanej tetrody, może powstać szkodliwe dodatnie sprzężenie zwrotne z obwodu anodowego do siatkowego. Oba te obwody są dostrojone do tej samej częstotliwości. Powstaje układ generatora IIuth-Kuhna. Sprawność wzmacniacza oczywiście maleje, a układ zachowuje się niestabilnie, oscyluje np. przy rozwartym kluczu w obwodzie VFO, wprowadzając poważne zakłócenia. Prawidłowa manipulacja telegraficzna i modulacja są niemożliwe. Nowoczesne pentody i tetrody — ze względu na małe pojemności C_os — są w zakresie fal krótkich wolne od tego zjawiska.

Triod obecnie prawie nie spotyka się już w stopniach wyjściowych przeciętnych nadajników* amatorskich. Oscylacje tego typu występują natomiast często przy większych częstotliwościach w układach wykorzystujących lampy mocy konstruowane do pracy przy częstotliwościach akustycznych, a więc przeciętne pentody głośnikowe. Korzystnym rozwiązaniem jest wdedy zastosowanie tzw. neutralizacji. Polega ona na skompensowaniu szkodliwego sprzężenia zwrotnego dodatkowym sprzężeniem o przcciwmej fazie. Stosuje się do tego celu zwykle mały kon-

+U_ao

Kys. 2-56. Układ neutralizacji siatkowej Rys. 2-57. Układ neutralizacji anodowej

densator zmienny o pojemności porówmy walnej z pojemnością szkodliwą C_as lampy. Rzadziej stosuje się odcinek linii symetrycznej o skrzyżowanych przewodach.

Zależnie od miejsca, w którym następuje obrócenie fazy napięcia o 180°, określa się układ neutralizacji jako siatkowy lub anodowy.

- Amat..uradzenia krótkofalowe    ^