amat urz kr096

koncentryczny telewizyjny o oporności falowej 70 Q. Oporność falową Jinii koncentrycznej określa się wzorem

„    138 , D

w którym:

^Zf~l r ^lg d

D średnica zewnętrzna ekranu (przewodu zewnętrznego). d średnica przewodu wewnętrznego,

— stała dielektryczna wewnętrznego materiału izolacyjnego (polietylen r ~ 2,3).

Oporność falową można określić także z wykresu na rys. 11-12. Należy zaznaczyć, że prędkość rozchodzenia się fali elektromagnetycznej

Rys. 11-12. Wykres do obliczania oporności falowej linii koncentrycznych

w linii koncentrycznej jest mniejsza, niż. w linii symetrycznej napowietrznej.

Niekiedy stosuje się jak gdyby kombinację obu omówionych rodzajów linii zasilających, a mianowicie symetryczną linię dwuprzewodową ekranową. Łączy ona w sobie zalety linii symetrycznej i charakterystyczną dla linii koncentrycznej idealną eliminację szkodliwego promienio

wania. Konstrukcja jej nic odbiega od konstrukcji normalnego kabla koncentrycznego (rys. 11-13). Oporność falową tej linii można obliczyć ze wzoru:

(^2fc l+5)

276

r—

I r

Ig

w którym:

k = —■ h

- D '

h — odległość między przewodami.

Przeciętnie oporność falowa w spotykanych kablach wynosi 150 £2.

Linią zasilającą może stanowić także swobodnie poprowadzony zwykły przewód pojedynczy. Drugim przewodem jest wtedy ziemia. Oczywiście linia taka jest w znacznej mierze linią promieniującą i to tym więcej, im gorzej jest dopasowana. Wykazuje poza tym bardzo dużą zależność od okresowo zmiennej przewodności ziemi.

Przy założeniu idealnej przewodności ziemi, oporność falowa jednoprzewodowej linii zasilającej wynosi

4 H

Z/. — 138 lg ~₍j~

przy czym:

H — wysokość zawieszenia nad powierzchnią ziemi,

d — średnica przewodu.

Oporność falowa zawiera się zazwyczaj w granicach 600 -i- 800 Linia taka wskutek dużej oporności falowej jest wrażliwa na równoległe pojemności szkodliwe (np. wsporniki, ściany, rynny).

Oporność falową każdej linii można określić na podstawie pomiaru za pomocą dwóch amperomierzy z termoelementami i woltomierza lampowego. Po ustaleniu oporności wejściowej linii zwartej (Z_2M.) oraz oporności wejściowej linii rozwartej (Ż_oiu.) można obliczyć oporność falową na podstawie wzoru

~~ y Z_ru. Zoiu

Długość elektryczna linii

Przy wyznaczaniu długości linii konieczna jest znajomość rzeczywistej prędkości rozchodzenia się fali w linii. Prędkość ta zależy od rodzaju materiału izolacyjnego między przewodami. Dla linii z izolacją powietrzną prędkość rozchodzenia się fali można przyjąć z bardzo małym błędćm jako równą prędkości światła. W liniach z innego rodzaju izolacją

prędkość rozchodzenia sie fali zmniejsza się ¹ razv. Doświadczalnie

V e

został ustalony pewien współczynnik zmiany prędkości k_v (velocitv factor), a mianowicie:

—    dla linii napowietrznej dwuprzewodowej oraz

czteroprzewodowej    k_v — 0,97f>,

—    dla linii koncentrycznej z pełnym izolatorem    k_v = 0,65,

—    dla linii plecionej z izolacją gumową    = 0,56.

Rzeczywiste rozmiary wymaganych odcinków linii o długości równej

części lub całości fali (w metrach) określa się po wyznaczeniu ze wzoru wielkości

300 000 _k

1

gdzie / jest wyrażone w kilohercaeh.

11.2. Linia długa jako dopasowujący transformator

Linie długie służą przede wszystkim do przenoszenia energii od urządzenia nadawczego do anteny. Ponieważ jednak w niektórych układach stanowią one — jak wiadomo — obwody rezonansowe, przeto mogą tworzyć filtry lub też układy dopasowujące. Te ostatnie znajdują szczc-

191