Przy dopasowaniu opornościowym obciążeń o charakterze wyłącznie czynnym stosuje się tzw. transformator ćwierćfalowy (Q — Section) —
(rys. 11-18). Oporność wejściową odcinka linii o długości 4 zamkniętego
Unia milajaca |
r |
-3 |
Rys. 11-18. Transforma tor ćwierćfalowy | |
^r— |
z | |||
opornością czynną R0 określa wzór
Z— p — Z>F tc
wej r}
w którym:
Zrtr — oporność falowa odcinka linii ćwicrćfalowej.
Stosując zatem transformator o oporności falowej wyrażonej wzorem:
= I Ro Zr
w którym Zf jest opornością falową linii, można uzyskać dopasowanie czynnej oporności obciążenia do oporności falowej linii.
Zasadniczym zadaniem anteny nadawczej jest wypromieniowanie w przestrzeń energii wielkiej częstotliwości dostarczanej przez nadajnik. Antena odbiorcza ma zadanie odwrotne. Polega ono na przekształceniu energii fal elektromagnetycznych wysyłanych z odległego nadajnika na napięcie zmienne w.cz. doprowadzone do odbiornika.
Ód sprawności pracy anteny zależy więc w zasadniczy sposób wydajność całej stacji krótkofalowej, zarówno od strony nadawczej jak i odbiorczej. Warto więc poświęcić antenom tyle uwagi, co i samym urządzeniom nadawczym czy odbiorczym. Wymaga zresztą tego zachowanie właściwej równowagi jakościowej całego toru łączności krótkofalowej.
Pomocnym przy projektowaniu i instalowaniu jak najbardziej przydatnej anteny jest poznanie niektórych zjawisk zachodzących w układzie antenowym
Linię długą można przekształcić i to w prosty sposób w urządzenie promieniujące energię w.cz. Należy jedynie usunąć przyczynę zapobiegającą promieniowaniu energii elektromagnetycznej przez przewody linii.
Przez rozsunięcie pary przewodów pod kątem względem siebie otrzymuje się anteny symetryczne typu V i rombowe, antenę kątową oraz dipol symetryczny.
Przez skrócenie lub usunięcie jednego z dwóch przewodów otrzymuje się anteny niesymetryczne, np. dipol niesymetryczny, anteny i T* anteny nachylone i tzw. antenę Windoma. Funkcję drugiego przewodu przejmuje tu ziemia.
' Uzgodnienie fazy prądów w obu przewodach linii długiej (np. przez zagięcie w pętlę niepromieniującą odcinka o długości jednego z przewodów linii) prowadzi do powstania promieniowania. Na tej zasadzie pracują urządzenia antenowe współfazowe i dipol pętlowy.
Odległość mjędzy przewodami można też dobrać w taki sposób, aby pole elektromagnetyczne wypromieniowane przez oba przewody nakładało się wzajemnie, wzmacniając się lub osłabiając; stąd też tak wiele układów anten kierunkowych i przeciwfazowych.
12.2. Dipol symetryczny
Dipol symetryczny jest klasycznym przykładem anteny powstałej z linii długiej otwartej na końcu i zgiętej w obie strony pod kątem 90° (rys. 12-1). Gdy częstotliwość prądu zasilającego antenę jest równa