Atlas muzyki8

R^^ⁿ“^{nUU,,frktt mU7yka W}°^k“"“ ^{V (l56fr}'¹⁶°^0):

l/asso

SffeSuJiu duiyla przedstawieniu ‘    i jego wartości afektywnej.

iiK^TiipłnmlicTTiicstmoti*!: tac.. ^ł»«?gg liwiw odcinkom prrenmtawiuiy; motetową k,«tin*cx wykazują również części mszy. (frą _M tiaóf* 5‘h6« si całkowicie wyrównane: 4 jv\nuvfi przypadkach można zaobserwować przewagę górnego, podczas gdy w basie, (clniiięym fiinkęje harmonicznego wsparcia «oiaićh zyskującej na znaczeniu lonulnośei iur-nwfl. występuj skoki kadencjonąjące (czę-fic kadencje D-T. mniej _Mtrójdźwięków po-t«aqdil

Miówianiegłasów wpływu na praktykę wyko-ruMCtąijdcafeni staje aę wykonanie a cappelh l/iudla ikonograficzne muzyki liturg.). jednak aęsio t głosami współgrają instrumenty.

Zostaje osiągnięta synteza architektonicznej Marowoosa JOSQUI NA z bardziej zawiłymi flruktnranu czasów GOM BERTA.

Doatufa komrapunktycznej przemknęły clc-muzyki świeckiej: partie homo/o-<**^rAk'*y*ycziK dla Kunsztowne prawa-

wsadktgmuzyki ..wysokiej*. Mctoowie fhtnko-flam. wciąż znajdowali za tradniew na oiropgskich cSch.^nnkn^:

™?.^RUNDEM DI LASSO do piątej ne-

««UPPE Bk MONTE (1521-1603): kapel-

Sw596) H^EmFl^AUA^^{)S VAn)}^^ERT-

CHR HmS_n^ANT^^k-1517-1595),

tt?^ER' ^J‘ ^DE *6]

_w^_{yną| S(|Wr}

^?Łw,,.^pr/«^zy^,y szczególnie Nider-

/Pa'łfu c7^J5fcS.^{ę WOWCZłls} EPd rządami FI-UEAII HISZPAŃSKIEGO i regenta 1 ALBY w muzyce znajduje odzwierciedlenie kontr-'"jjrmacyjny duch epoki, przejawiający się np. a ucznycn psalmach pokutnych oraz wielkich do tekstów biblijnych.

Orhndo di Lasso (1532-1594), właśc. Orlmidette testf (ft. zgóry -mianowicie z górskiego Mons w Henegowii); już jako dziecko, śpiewając w kapeli FERDYNANDA GONZAGI (wicekrólu Obojga Sycylii), przebywa! w Mantui. Mediolanie. na Sycylii oraz w Neapolu (ód 1550): szczególnie lam miał okazję poznać viłiafiellc. im»ri‘-iki. tedeski lip. z ich fen'W

często Sięgał do tego styiu w

łowimy O^r*^m' *****

247 barokowych struktur taktowych, prostą harmonikę, niewolną jednak od zaskakujących zwro* tów. Całość jest kanonem w odstępie jednego zawołania. Rezultat nawiązuje do wyrafinowanych efektów brzmieniowych weneckiej połi-cfiórulności. Tekst, przypuszczalnie ludowy, opracowany w „zabawowej" manierze, zostaje za sprawą muzyki wyniesiony do rangi wielkiej sztuki.

W Neapolu LASSO obracał się w kręgach humanistycznie wykształconej arystokracji (poeta G. B. DAZZIA DELLA TERZA). W 1553 LASSO, podobnie jak później PALESTRINA, zostaje kapelmistrzem banitki św. Jana na Luteranie w Rzymie, gdzie powstaje wiele mszy w styhi GOMBERTA; w latach 1555/1556 mieszka w Antwerpii i drukuje tam swoje wczesne motety (u SUSATO); w 1556zostaje tenorzysłą bawarskiej kapeli dworskiej księcia ALBRECHTA w Monachium, od 1564 do 1594 jest jej kapelmistrzem. Jego sława ściąga do Monachium widu uczniów (LECHNER, ECCARD, G GABRIELI).

Do obowiązków ORLANDA DI LASSO należało przygotowanie oprawy muzycznej uroczystych nabożeństw, także uczt oraz ceremonii oficjalnych i prywatnych. HANS MIELICH namalował kapelę dworską z jej typową mieszaną obsadą śpiewaków i instrumentalistów, z 3 chłopcami wykonującymi partie sopranowe orazzsamym OR LANDEM przy ustawionym w centralnym miejscu szpinede (rys, C, z Psal-mi poenitentiales. 1565-4570).

ORLANDO Dl LASSO poza rillandlami stworzył następujące utwory świeckie: ponad 200 w i madrygałów (do tekstów PETRARKL ARIO-STA i in.). ponad 140 fr. cfaansons. ponad 90 niem. Lieder. Główne miejsc® wśród utworów rei. zajmują łac. motety, wydawane drukiem mamw 1556,1574 i 1582, szczególniezaś kompozycje w Magnum opus musicuni zawierającym 516 motetów, wydanym przez synów kompozytora w 1604 (ty& B: fragm. motetu nr 4I4ł. LASSOskomponował też ponad 70 mszy (liczne parodie), 100 nugnificatów. 4 pasje (późne dzieła), litanie i in. Sławę zdobyły Psalmy pokutne (Psalmi pomimuiales) z 1565 w dwuchp-rowej obsadzie, obfitujące w przedstawienia afektów (muska nserrata, zoh. s. 255).

Sześciogfosowy motet łn hora ultima (r>s B) nie ma c.f. - w całości pochodzi / inwencji kompozytora; jego konstrukcja i wyrazowa** podążają za tekstem. W części I słowa -In boni ultimu" (w ostatniej gottónic) jako urocay-ste przypomnienie rozbrzmiewają tnykntinie. etafej następuje deklamowany jaybciej teku „peribunt omni a "(przeminą wszystkie}, u następnie szereg dźwiękowych obrazów- trąby (zilustrowane jako puzony, z typowymi dla nich brzmieniami akordowymi w manierze polichóralnej). Hel. eyiara (ozdobnik l. żart [śmiech (repetyejc), stoki (skok kwarty w-gorę), śpiew (meużmat) i śpieu' w duecie.