a6

gdy próbujemy sobie przypomnieć zapomniane nazwisko.

Próbuje odszukać tę kategorię, do której należy potrzebne słowo, wymieniając słowa ogólnikowe, zastępcze: „No... to... no jak... je... ta rzecz... ta sztuka... to zwierzę...” — próbuje uchwycić jakiś kontekst; może ułatwi mu to odnalezienie potrzebnego słowa: „No, te, te, co tak pięknie pachną. Te czerwone, czerwone, wonne... róże!!”

Próbuje znaleźć automatycznie to, czego nie udaje mu się uzyskać świadomie, i czasem, tylko czasem, to mu się udaje. Używa różnych metod, aby zorientować się w tym świecie z zaburzonymi związkami przyczynowymi.

I jak różni się ten proces poszukiwania słów--nazw od pojawiania się obrazów wzrokowych, gdzie wybór spośród różnych co do stopnia prawdopodobieństwa możliwości nie jest potrzebny...

Jak różni się zaburzona pamięć mowy od w pełni zachowanej pamięci wydarzeń!

„Próbuję przypomnieć sobie: «To... aloes, to... fikus, to...» i nie mogę przypomnieć sobie kilku nazw kwiatów, które w doniczkach hoduje dla ozdoby okna moja mama.

A choćby teraz, nie mogę sobie przypomnieć, jak się nazywa taka pogoda?... Obłoki, chmury... wiatr. Wymieniam różne nazwy związane z pogodą: «Deszcz, wiatr, słońce...», a potrzebnego słowa i tak nie mogę odnaleźć.

Skąd biorą się takie zahamowania w moim umyśle — oczywiście nie wiem. Ale te zahamowania i trud-

ności w przypominaniu sobie ciągle przeszkadzają mi zapamiętywać, mówić, rozumieć, odczuwać, prowadzić rozmowę w naturalnej sytuacji w domu, wskutek czego ciągle cierpię, nawet w tej chwili, w tej minucie...

A przecież przypominają mi się często pojęcia ogólne, a czegoś konkretnego, określonego nie mogę sobie przypomnieć. Jestem zmuszony posługiwać się tymi ogólnymi określeniami wówczas, gdy nie pamiętam słów właściwych, nierzadko to zmienia cały sens mojej wypowiedzi...

Kiedy wielokrotnie kupuję jeden i ten sam produkt, to często zaczynam go nazywać, częściej też przypominam sobie jego wygląd i prawie w każdej chwili mogę nazwać go właściwym słowem. A kiedy coś kupuję sporadycznie, to nazwy tej rzeczy za nic nie mogę sobie przypomnieć i muszę pokazywać ją palcem na wystawie: «Proszę mi dać... to... tę rzecz*. I tak do dziś...

Wszystkie słowa — według mojej obserwacji — można podzielić na trzy rodzaje:

1)    pewne słowa, chociaż wolno, jednakże przypominają mi się (śnieg, słońce, las, trawa, kot, ptak, człowiek itp);

2)    inne słowa, jak na przykład plecy, szyja, sosna, jodła, zięba, konwalia itp., przypominają mi się nie zupełnie, a tylko w przedziałach określonych gatunków. Weźmy na przykład słowo «plecy*: przypominam je sobie i wiem, że stanowi ono część ogólnego znaczenia słowa «człowiek», to znaczy «plecy» stanowią część człowieka, ale jaką część i gdzie się ona mieści — tego nie wiem;

3)    trzeci rodzaj słów, jak na przykład chemia, ekstrakt, kredyt, ekspedycja, trygonometria, algebra itp., to słowa,. które całkowicie utraciły swoje znaczenie

135