niejsze zmienne oraz związki między wynikami a zmiennymi. Do budowy modelu mogą być przydatne opracowania teoretyczne oraz studiowanie wybranych przypadków. W ramach modelu należy też sformułować hipotezy, które będą rozwijane i weryfikowane w następnych etapach badania.
Etap 2 — dobór próby do badania. Większość badań opartych na źródłach pierwotnych ogranicza się do pomiaru prób z populacji badanej lub populacji generalnej dobranych za pomocą określonych metod. Projekt badania zawiera ogólny plan doboru próby, określający badaną populację, jednostkę próby, stosowane wykazy populacji (operaty losowania), liczebność próby, metodę dobom próby, zaplanowanie i pobranie próby. Podstawowe etapy procesu dobom próby pokazano w tablicy 2.1. Zagadnienie dobom próby będzie dokładniej omówione w dalszej części rozdziału.
Tablica 2.1
Etap |
Nazwa etapu |
Opis czynności |
1 |
Ustalenie populacji badanej |
ustalenie, kto lub co może być źródłem potrzebnej informacji |
2 |
Ustalenie jednostki próby |
ustalenie podstawowej jednostki próby poddanej pomiarowi |
3 |
Ustalenie wykazu populacji badanej |
sporządzenie listy jednostek badanej populacji, z której będzie dobrana próba |
4 |
Ustalenie liczebności próby |
ustalenie, z ilu jednostek ma się składać próba |
5 |
Wybór metody doboru próby: |
ustalenie sposobu, w jaki zostaną dobrane jednostki próby |
losowego |
ustalenie metody losowego doboru próby przy znanym prawdopodobieństwie wylosowania każdej jednostki | |
niclosowcgo |
ustalenie met«xly nielosowego doboru próby — celowego lub celowo-losowego | |
6 |
Zaplanowanie i pobranie próby |
ustalenie przebiegu pobrania próby i jej pobranie określoną metodą w terenie |
ETAP 3 — WYBÓR form pomiaru. Formy pomiaru wyodrębnia się zgodnie z kryterium drogi przepływu danych od ich źródła do odbiorcy \ Wybór metod zbierania danych ze źródeł wtórnych i pierwotnych przedstawiono w tablicy 2.2.
3 Przestrzeń oddzielając:! prowadzącego pomiar od obiektu pomiaru nazywa się kanałem komunikacyjnym. Funkcję tych kanałów pełnią środki masowego przekazu (prasa, radio, telewizja) oraz inne środki (poczta, telefon, sieć sprzedaży, miejsca ogólnie dostępne). Kanał komunikacyjny jest więc czynnikiem formującym pomiar, stąd wywodzi się określenie ..forma pomiaru", które jest ogólniejsze od pojęcia „metoda pomiaru" — w ramach danej formy może być bowiem stosowanych kilka metod pomiaru.
50