CCF20081215031

107

Czynność myślenia

z. Dość prawdopodobne jest twierdzenie, że- w procesie myślenia twórczego częś-występuje zjawisko olśnienia (inspiracji, nagłego odkrycia) niż w innych rodzajach

-    :nia. Obserwacja pracy twórców oraz przeprowadzone dotychczas eksperymenty t r: ratoryjne potwierdzają tezę, że dość często uczeni, poeci czy wynalazcy nagle _ zrywają nowy kierunek poszukiwań, pomysł cząstkowy czy też ostateczne rozwiązanie.

T .arach trzydziestych C. Patrick przeprowadziła badania eksperymentalne z 55 poe-. którym pokazała pewien obrazek i prosiła ich, aby napisali o nim wiersz. Obrazek r-aćistawiał fragment gór z wodospadami: na jego drugim planie znajdowało się coś, . rrzypominało piękny park narodowy. Patrick notowała wypowiedzi poetów oraz : in-ił ich zachowanie się. Z analizy uzyskanych danych wynika, że u większości poe-- ■■wstępowało zjawisko olśnienia; nagle odkrywali oni zarys koncepcji wiersza, jego

-    :: izególne wątki, różne Wyrażenia językowe itp. Zjawisku temu towarzyszyły przeżycia —.-.--onalne. Olśnienia te występowały w różnych fazach aktywności twórczej.

N*:e możemy jeszcze odpowiedzieć na pytanie, dlaczego zjawisko olśnienia występuje w procesie myślenia twórczego niż w innych rodzajach myślenia. Być może,

-    wtc się to ze strukturą intelektu twórcy bądź z rodzajem metod heurystycznych, c±re on stosuje. Zagadnienie to wymaga dalszych badań.

Mimo że w myśleniu twórczym występują olśnienia, to jednak błędne jest twier-izsr. e, że aktywność uczonych, artystów czy racjonalizatorów jest sekwencją olśnień. _- wenty, tworzenie jest czynnością heurystyczną o wielofazowej strukturze, która tw - wie cech charakterystycznych, olśnienia są tylko jedną z nich.

Myślenie twórcze jest procesem długotrwałym, rozciągniętym bardzo w czasie.

-    wwozie rozwiązanie problemu twórczego wymaga wielu miesięcy, a nawet wielu lat —w Tak np. Mendelejew poszukiwał układu okresowego pierwiastków"©d lutego 1869 1 srwzzia 1970 r. Einstein poświęcił teorii pola około 30 lat pracy. Ten długotrwały —: :w we jest w zasadzie ciągły; można w nim wyróżnić etapy pełnej koncentracji na

- jak też krótkie lub nawet bardzo długie przerwy.

?r;ces twórczy wymaga silnej motywacji, niezwykłej wytrwałości i dyscypliny iwr-zesrznej. Często twórca odkrywa nowe zjawisko tylko dlatego, że myślał nad nim liwwr niż inni.

umysłu twórcy

w:.;zewie przeprowadzili wiele badań, których celem było określenie związku —e-— teikami umysłowymi twórcy a jego osiągnięciami naukowymi czy artystycznymi. > .    .:: rrac poświęcono roli inteligencji ogólnej w aktywności twórczej. Inteli-

: . . i:'zą określa się w psychologii za pomocą testów⁷ inteligencji. Tego rodzaju -------- 1 Mięła C. Cox (por. Strzałecki, 1969). Przeanalizowała ona bardzo dokładnie

a    w. bitnych ludzi w historii nauki, literatury i sztuki. Za pomocą metody historio-

u-— —i ustaliła poziom inteligencji ogólnej, jaką wykazywali ci ludzie w dzie-— — C kazało się, że poziom ich inteligencji mierzony ilorazem inteligencji wynosił