CCF20090318000 (2)

Rozdział 2

CO TO JEST MOBBING?

Doniesienia o mobbingu w szkołach i o brutalności sprawców wywołały szok opinii społecznej. W pamięci pozostaje szczególnie poniżanie i dręczenie ucznia szkoły zawodowej z Hildesheim. Dziewięciu uczniów z roku przygotowawczego kierunku metaloznawstwo dręczyło, biło, poniżało i kopało swojego 17-letniego kolegę Dietera --Dennisa od listopada 2003 do połowy stycznia 2004.

Włożyli mu plastikowe wiadro na głowę i tłukli go metalowymi rurami, zmuszali do połykania petów papierosów i kredy. Nagrali cały ten proceder, a nagranie umieścili w Internecie. Ofiara w dalszym ciągu poddawana jest terapii („Cóttinger Tagesblatt", 10.06.04).

Z powodu szantażu, niebezpiecznych uszkodzeń ciała i licznych przypadków wymuszeń trzej główni sprawcy otrzymali wyroki pozbawienia wolności od 15 do 22 miesięcy - i to nie w zawieszeniu. Pozostali odsiedzieli dwutygodniowy areszt i musieli przepracować 80 godzin na rzecz lokalnego środowiska. Wobec nauczyciela szkoły zawodowej wszczęto postępowanie wyjaśniające.

Wiele pytań pozostaje jednak wciąż bez odpowiedzi. Czy nauczyciele i nauczycielki dysponują dostateczną wiedzą i kwalifikacjami do rozpoznania i rozwiązywania takich problemów? Od czasu do czasu słyszy się pogląd, że tak

poważnych problemów nie można rozwiązać jedynie przy pomocy środków pedagogicznych.

MOBBING JEST ZJAWISKIEM SPOŁECZNYM

Pojęcie mobbingu pochodzi z języka angielskiego [to mob - szykanować, upokarzać). Mobbing oznacza, że jakaś osoba jest wykluczana ze społeczności i upokarzana. (Alsaker 2005) Osoba doświadczająca tego zostaje postawiona w sytuacji, z której nie widzi wyjścia. W mobbingu ważną rolę odgrywa także czynnik czasu. O mobbingu mówi się mianowicie wtedy, kiedy szykany i upokorzenia są systematyczne i powtarzają się. Jednorazowe zajścia nie mogą być traktowane jako mobbing. Także kiedy dwie mniej więcej jednakowo silne grupy występują przeciwko sobie w gwałtownym starciu, nie ma mowy

0    mobbingu.

Mobbing w szkole jest aktem agresji i oznacza, że uczeń przez dłuższy czas (np. przez pól roku) poddawany jest naciskom i upokarzany lub wykluczany z grona kolegów. Procesy mobbingu przebiegają zazwyczaj w ukryciu. Sprawcy chcą dokuczyć ofierze, ale sami wolą nie zostać na tym przyłapani. Ofiary czują się bezradne

1    nie mogą się same wyzwolić z izolacji. Osoby biorące w tym udział, także sprawcy, prawie zawsze wysyłają jednak sygnały. Dorośli powinni je zauważyć, rozpoznać i potraktować jako punkt wyjścia dla wyjaśnienia całej sytuacji. Nauczyciele często bagatelizują te oznaki, nie zwracając na nie szczególnej uwagi. W ten sposób pośrednio wspierają działania sprawców mobbingu. Z reguły są to uczniowie jednej klasy, choć obejmują różne role: sprawców, ofiar, uczestników, widzów. Wszyscy wiedzą jednak, co się w klasie odbywa. Mobbing nie jest więc zjawiskiem indywidualnym, lecz społecznym. Dlatego też wszyscy uczniowie z jednej klasy biorący udział w tym procederze powinni uczestniczyć w jego wyjaśnianiu.

27