CCF20091012096

Pro futuro 103

Obecne nurty jurysprudencji bezzasadnie zawężają kręgi podmiotów prawa do pojęć osób fizycznych i osób prawnych, także oczekujących już na właściwe definicje. Należałoby je poszerzyć o niektóre zwierzęta w oparciu o pojęcia zdolności prawnej i pełnomocnictwa prawnego. Zasada szacunku dla wszelkiego życia, tak mocno podkreślana w ekologizmie i tylko częściowo uwzględniana w prawie ochrony środowiska, domaga się odrzucenia gatunkowizmu polegającego na różnicowaniu statusu normatywnego zależnie od przynależności do określonego gatunku. Niektóre zwierzęta zasługują na ochronę w sferze normatywnej, ponieważ niczym się nie różnią od niektórych osób fizycznych - ludzi pozbawionych zdolności do czynności prawnych, których interesy reprezentują ich pełnomocnicy prawni. Bio-jurysprudencja formułuje więc pytanie, na które oczekuje odpowiedzi od bioprawa, dlaczego utrzymywane jest odmienne traktowanie wspomnianych podmiotów prawa w porównaniu z niektórymi zwierzętami.

Na gruncie biojurysprudencji stosunek prawny - stosunek bioprawny, to relacja między wspomnianymi podmiotami prawa, oparta na normach prawa - bioprawa, mająca na celu regulację określonego zakresu życia społecznego. Typowe stosunki prawne, w obecnych nurtach jurysprudencji, dzielone są na cywilnoprawne, publicznoprawne albo administracyjnoprawne, prawnokarne i mieszane. Według biojurysprudencji powinny być określane jako stosunki z zakresu życia cywilnego, życia publicznego albo życia administracyjnego, życia karnego i życia łączącego ich cechy. Na kanwie tych zakresów życia wyodrębniane są, dość konwencjonalnie, różne gałęzie prawa, takie np. jak prawo konstytucyjne, administracyjne, cywilne, rodzinne, pracy, finansowe. Zgodnie z założeniami biojurysprudencji gałęzie te należałoby nazywać gałęziami życia - konstytucyjnego, administracyjnego, cywilnego, rodzinnego, pracy, finansowego etc. Sama już bowiem nazwa danej gałęzi prawa powinna przypominać, że prawo jest tylko środkiem realizacji celów określonych w wyodrębnianym zakresie życia, a nie autonomiczną wartością. Zasadniczy ich podział skłania do rozróżniania gałęzi normatywnej ochrony życia od gałęzi normatywnego podnoszenia jakości życia.

System bioprawa, w sensie obecnych systemów prawa, współtworzą wszystkie regulacje bioprawa - prawa dotyczące ochrony życia i podnoszenia jakości życia człowieka i niektórych gatunków zwierząt. Więzi między poszczególnymi jednostkami regulacji prawnych systemu bioprawa - normami, przepisami, zasadami, gałęziami - określone są już samym charakterem życia i współżycia. Odznaczają się więc naturalnością procesów i przejawów życia, zasadniczo odmienną od charakteru więzi narzucanych przez obecne koncepcje prawa. W bioprawie słabnie znaczenie hierarchii jednostek bioprawa, w porównaniu z obecnym prawem, ponieważ doceniana jest wartość nie tylko życia jednostek ludzkich, ale i niektórych gatunków zwie-