605
605
1iologiczne
pować w populacjach wiejskich i miejskich, niemniej przyjmuje się. że osoby wykonujące pewne zawody (rolnicy, sadownicy, ogrodnicy, pracownicy zatrudnieni w szklarniach) są w większym stopniu zagrożeni tą chorobą niż pozostała część populacji.
Alergeny i toksyny w tkankach roślinnych
Niezależnie od występującej w pyłach roślinnych mikroflory, alergeny i toksyny, wytwarzane przez same rośliny i uwalniające się do powietrza w trakcie przemysłowej obróbki surowców roślinnych (transport, czyszczenie, rozdrabnianie), mogą powodować choroby alergiczne (astma, alergiczny nieżyt nosa, zapalenie spojówek, pokrzywka) u narażonych pracowników. Bezpośredni kontakt z roślinami w czasie prac hodowlanych i zbioru bywa często przyczyną stanów zapalnych skóry (dermatitis phytogenes) u rolników, ogrodników i zielarzy.
Przyczyną zawodowych chorób układu oddechowego i skóry może być kontakt z drewnem, pyłem i różnymi substancjami toksycznymi pochodzącymi od wielu gatunków drzew (zwłaszcza egzotycznych), w tym także od najpospolitszego drzewa w naszym kraju, jakim jest sosna (Pinus syWestńs). Potencjalne znaczenie chorobotwórcze może mieć zarówno pył z drewna sosny, jak też olejki eteryczne. żywica oraz produkty jej destylacji (terpentyna, kalafonia). Pył drzewny (szczególnie drewna twardego) może powodować nowotwory nosa (A. Maciejewska i inni, 1993).
Pasożytujący u wielu gatunków zwierząt kręgowych i u człowieka zarodnikowiec Toxoplasma gondii jest szeroko rozpowszechniony w przyrodzie. Głównym żywicielem jest kot, a inwazja przebiega na ogół bezobjawowo. Przyjmuje się, że do zarażenia dochodzi przeważnie drogą pokarmową, jednak są możliwe również inne, nie w pełni jeszcze poznane drogi przenoszenia (przez uszkodzoną skórę, błony śluzowe lub za pośrednictwem krwiopijnych stawonogów). Przypadki toksoplazmozy pochodzenia zawodowego stanowią stosunkowo niewielki odsetek ogółu przypadków tej choroby (2 -r 5%), jednak ze względu na niezwykle częste występowanie Toxoplasmci gondii zagrożenie zawodowe hodowców zwierząt, pracowników rzeźni, inseminatorów, weterynarzy i pracowników laboratoryjnych jest znaczne. W razie spodziewanego dużego narażenia szczególnie chronione powinny być kobiety będące w ciąży, pierwotniaki bowiem łatwo przechodzą wówczas przez łożysko, powodując uszkodzenia mózgu i narządu wzroku u płodu.
Pasożytnicze robaki, których inwazyjne larwy wnikają do organizmu człowieka przez skórę lub są przenoszone przez krwiopijne stawonogi, stanowią zagrożenie dla rolników żyjących w strefie ciepłego klimatu.
$