B

SAMOLOT SZKOLNO-TRENINGOWY

HARYARD MK-IIB

Opracowanie graficzne i opis MICHAŁ GRABOWSKI-OLEŚNICA

t

Znany amerykański koncern lotniczy North American Aviation In-corporated przystąpił w 1936 r. do budowy samolotu szkolno-treningo-wego w układzie dolnopłata, który miał spełniać rolą samolotu przejściowego dla pilotów przygotowujących sią do latania na szybkich samolotach bojowych. Przy projektowaniu i budowie samolotu kierowano sią również założeniem, aby miał on niską cenę nabycia, był tani w eksploatacji, charakteryzował się prostotą obsługi, odznaczał właściwościami lotno-pilotażowymi samolotów bojowych, a także, aby można go było zastosować w warunkach bojowych.

Taki właśnie uniwersalny samolot szkolno-treningowy oznaczony symbolem NA-26 oblatano w marcu 1937 r. Samolot miał zgrabną, starannie pod wzglądem aerodynamicznym' opracowaną sylwetkę o konstrukcji metalowej. Kabina zakryta dla dwuosobowej załogi Zastosowanie wciąganego w locie podwozia znacznie zmniejszyło opór aerodynamiczny i poprawiało osiągi samolotu.

Po wprowadzeniu drobnych zmian konstrukcyjnych i usunięciu usterek powstałych podczas prób uruchomiono pierwszą serią produkcyjną oznaczoną symbolem NA-36, przeznaczoną do szkolenia pilotów armii amerykańskiej. Następna ulepszona wersja NA-54 miała śmigło metalowe trójłopatowe oraz kadłub o konstrukcji całkowicie metalowej.

Po potwierdzeniu swoich walorów w praktycznym szkoleniu samoloty te stały się maszynami bardzo poszukiwanymi.

Stosowano je w licznych ośrodkach szkolnych i jednostkach bojowych do szkolenia pilotów myśliwskich, strzelców do nauki wyższego pilotażu, strzelania w locie i bombardowania z lotu nurkowego.

Tak przydatnymi samolotami zainteresowała sią również Anglia. Od 1938 r. do września 1939 r. sprowadzono 200 maszyn pierwszych wersji, którym w Anglii nadano nazwę Harvard MK. Samoloty następnych wersji dostarczono do lotnictwa angielskiego sukcesywnie już w czasie wojny w ramach umowy ,,Lend

2