CCF20110124101

29. Z HISTORII NAWIGACJI

1416.    Konstrukcja wzniesiona około 290 roku p.n.e. uznawana za pierwszą latarnię morską:

a.    Latarnia na wyspie Faros, u wejścia do Aleksandrii,

b.    Kolos na wyspie Rodos,

c.    Latarnia w porcie Ostia koło Rzymu,

d.    Herakłeica Pontica;

1417.    Metoda uproszczenia rachunków trygonometrycznych pozwalająca na ułożenie bardzo prostych tablic pomocniczych umożliwiających łatwe i szybkie obliczenia poszczególnych elementów trójkąta sferycznego (pa-ralaktycznego, ortodromicznego):

a.    metoda Dreisonstoka,

b.    metoda Kahna,

c.    metoda Stokesa,

d.    metoda Daviesa;

1418.    Wynaleziony w XVI wieku przyrząd do określania wysokości ciał niebieskich w nocy oraz czasu gwiazdowego:

a.    sekstant,

b.    noniusz,

c.    noktowizor,

d.    nokturnał;

1419.    Urządzenie do dokładnego odczytywania ułamków podziałki liniowej lub kątowej (kątomierza, sekstantu, suwaka, itd.), którego wynalazcą (1631 r.) byl francuski uczony matematyk Pierre Vernier (używana u nas nazwa pochodzi od zlatynizowanego nazwiska matematyka portugalskiego, wynalazcy podziałki przekątnej):

a.    almukantarat,

b.    deferens,

c.    noniusz,

d.    nuncjusz;

1420.    Lusterkowy kątomierz, którego nazwę od łuku limbusa równego 1/6 obwodu kola wprowadzi! Tycho de Brahe, wynalazł Isaak Newton, a opatentował Thomas Godfrey; przyrząd optyczny do pomiaru kątów wysokości ciał niebieskich, odległości kątowych między nimi, poziomych i pionowych rozmiarów kątowych oraz kątowych odległości oddalonych obiektów:

a.    oktant,

b.    kwadrant,

c.    sekstant,

d.    astrolabium;

1421.    Brytyjska korporacja o statusie nadanym jeszcze w J 514.r. przez Henryka VIII, której zadaniem było utrzymywanie latarń morskich i oznakowania nawigacyjnego oraz ochrona przed grabieżą wraków statków, które rozbiły się u wybrzeży angielskich; za panowania królowej Elżbiety I na korporację nałożono obowiązek prowadzenia pilotażu:

a.    Royal Institute of Naviga-tion,

b.    Trinity Housc,

c.    Greenwich Royal Observa-tory,

d.    British Admirał ty;

1422.    Ramię ruchome sekstantu, którego jeden koniec zamocowany jest na osi do podstawy przyrządu, a drugi, zaopatrzony w kreskę wskaźnikową, porusza się po łukowym boku ramy z podzialką stopniową:

a.    łitnbus,

b.    aiidada,

c.    noniusz,

d.    abandon;

1423.    Dawna nazwa piawy używanej przeważnie na wodach śródlądowych do oznaczenia szlaku żeglowego:

a.    baken,

b.    rakon,

c.    redan,

d.    dalba;

1424.    Działający w latach 1982-1997 hiperboliczny system radionawigacyjny dalekiego zasięgu, tworzony przez 8 radiostacji o zasięgu do 13 tysięcy km, pokrywający całą kulę ziemską:

a.    Decca Navigator,

b.    Loran A,

c.    Omega,

d.    Consol;

1425.    Mapa przechowywana od 1508 roku w Casa de Contractción w $evilli, na którą nanoszono wszelkie informacje żeglarzy dotyczące nowo odkrytych lądów i wysp. Na jej podstawie sporządzano mapy, którymi posługiwali się żeglarze i podróżnicy w epoce wielkich odkryć:

a, Alnwgest, h, Pcidrón real,

c,    Carta de Amerigo Ve$pucci,

d.    Orbis terrarum;

1426.    Działający w latach 1964-1996 satelitarny system radionawigacyjny wykorzystujący sztuczne satelity, okrążające kulę ziemską po biegunowych orbitach, wysyłające sygnał radiowy o stałej częstotliwości:

a.    GPS Navstar,

b.    Glonass,

c.    Transit,

d.    Consol;

1427.    Merkator dla swej mapy morskiej świata, opublikowanej w 1569 r., za południk początkowy przyjął południk przechodzący przez:

a.    wyspę Ferro (Hierro) w archipelagu Wysp Kanaryjskich,

b.    wyspę Corvo w grupie Wysp Azorskich,

c.    Paryż,

d.    Greenwich;

1428.    Traktat „O podziale Nowego Świata”, zawarty w 1494 r. pomiędzy Hiszpanią (wlaś. Kastylią) a Portugalią, przesuwający nieco na zachód (ok. 48°W) linię podziału (abstrakcyjną granicę biegnącą z północy na południe przez Atlantyk) między te państwa nowo odkrytych pozaeuropejskich terytoriów i mórz, wprowadzoną przez papieża Aleksandra VI w słynnej bulli Inter caetera divinae. na kilka stuleci zapewniający status c/uo na oceanach (aczkolwiek pozostałe mocarstwa morskie: Anglia, Francja i Holandia nie czuły się związane tym „podziałem świata”):

a.    Traktat z TordesiHas,

b.    Traktat z Mastricht,

c.    Traktat z Ankony,

d.    Traktat z Torremolinos;

1429.    Admiralicja    Brytyjska

(UKHO) od 1978 roku wszystkie morskie mapy nawigacyjne opracowane w skalach większych od 1 : 50 000 wydaje w odwzorowaniu:

a.    Merkatora,

b.    poprzecznym Merkatora (Trcinsverse Merc a tor),

c.    Lamberta,

d.    Robinssona;