29. Z HISTORII NAWIGACJI
i 401. Specjalne księgi zestawiające odległości pomiędzy poszczególnymi portami i punktami zaznaczonymi na wybrzeżach, dołączane do żeglarskich map kompasowych:
a. portolany,
b. asirolabia,
c. plotingi,
d. locje.-,
1402. Pionowy pręt rzucający cień; w czasach antyku astronomiczny instrument pomiarowy, przodek zegara słonecznego, umożliwiający obliczenie w południe wysokości Słońca i szerokości geograficznej:
a. portolan,
b. gnomon,
c. astrolabium,
d. laska Jakuba;
1403. Starożytny i średniowieczny
precyzyjny przyrząd astronawiga-cyjny w kształcie metalowego pierścienia (wyskalowanej
tarczy) z obrotową wskazówką (alidadą), służący do mierzenia wysokości ciał niebieskich:
a. sekstant,
b. busola,
c. astrolabium,
d. horoskopium;
1404. Antyczny przodek dzisiejszych locji, w którym pedantycznie zapisywano szczegóły zarysu linii brzegowej, charakterystyczne elementy rzeźby terenu, prądy morskie oraz inne informacje i fakty, zestawiając je dla danego akwenu:
a. portolan,
b. periplus,
c. pilot,
d. astrolabium;
1405. Instytucja powołana do życia w Anglii w 1714 roku z zadaniem wypracowania skutecznego sposobu określania długości geograficznej pozycji statku na pełnym morzu;
a. Trinity House,
b. Greenwich Royal Obserw-tory,
c. Board of Longitude,
d. British Admiralty,
1406. Stosowany do dzisiaj system określania pozycji na podstawie szerokości i długości geograficznej oparty na podziale kola na 360° rozpowszechnił się szeroko mniej więcej:
a. XV wieku,
b. XII wieku,
c. II wieku p.n.e.,
d. V wieku p.n.e.;
1407. Najsłynniejsza latarnia morska starożytności, wzniesiona przez Sostratosa z Knidos w latach 299-288 p.n.e., o wysokości 130 m, widoczna z odległości ok. 40 km, zniszczona przez trzęsienie ziemi w 1302 roku:
a. Latarnia na wyspie Faros, u wejścia do Aleksandrii,
b. Kolos na wyspie Rodos,
c. Latarnia w porcie Ostia kolo Rzymu,
d. Herakleica Pontica;
1408. W którym roku Merkator wydał po raz pierwszy mapę morską w nowym odwzorowaniu, nazwanym później na jego cześć odwzorowaniem Merkatora?
a. w 1492 r.
b. w 1569 r,
c. wlóóOr,
d. w 1789 r;
1409. Igłę magnetyczną znano w Europie już pod koniec XII w., lecz jej wynalazcami prawdopodobnie byli Chińczycy, którzy posługiwali się nią w żegludze morskiej już:
a. w 11-1 w p.n.e.,
b. w in-rv w„
c. w VI-V1I w.,
d. w IX-X w.;
1410. Mapy wykonano po raz pierwszy w tym odwzorowaniu w 1569 roku i cltoć było ono wielokrotnie modyfikowane, m.in. przez Molyncauxa, Fi. Wrighta i J. Gre-gory'ego, do dziś nazywane jest:
a. odwzorowaniem Gaussa,
b. odwzorowaniem Marinosa,
e. odwrorowaniem Merkatora,
d. odwzorowamicm Lamberta;
1411. Starożytni Grecy rozpoczynając swoje prace kartograficzne mogli opierać się na pokaźnych osiągnięciach poprzedników, którzy wprowadzili skalę, punkty kardynalne oraz pojęcie mapy świata. O kim mowa?
a. Babilończycy,
b. Kartagińczycy,
c. Egipcjanie,
d. Summerowjfc;
1412. Najstarszy instrument nawigacyjny, wymieniony już w Starym Testamencie, który służył do pomiaru kątów:
a. kwadrant,
b. oktant,
c. sekstant,
d. laska Jakuba;
1413. Najstarsza znana mapa morska, pochodząca z XIII wieku:
a. Carla del Mundi,
b. Carla Venetiana,
c. Mundial dcl Torro,
d. Carla Pisana',
1414. Instrument nawigacyjny, wynaleziony w 1590 roku przez Johna Davisa, służący do pomiaru wysokości ciał niebieskich:
a. nokturnał,
b. backstaff (kwadrant Davisa),
c. oktant,
d. sekstant;
1415. Pochodzący z XII wieku zbiór przepisów morskiego prawa zwyczajowego:
a. islandzki Jonk-bok,
b. rodyjskt Nomos rodion nautikos,
c. francuskie Róles d'Oleron,
d. angielski Black Book of Admiralty,