CCF20110129013

od praw absorpcji. Z równania (6.1 I) wiemy bowiem, że między altNorbancją A a %’/ istnieje zależność:

100

/\

Równanie to możemy zmodyfikować, dodając do światła przechodzącego promieniowi! nie rozproszone S. Otrzymamy wtedy zależność:

100+ S

%T + S

(6.2(11

A = log

Równanie to wskazuje, że wartość absorbancji maleje w obecności światła rozproszonemu i że redukcja absorbancji jest większa przy dużych wartościach A. Na rysunku 6.10 przedstawiono wpływ światła rozproszonego na mierzoną absorbancję.

6.1.3. Aparatura

Spektrofotometry UV-Vis to przyrządy do badania absorpcji promieniowania elektro magnetycznego w nadfiolecie i zakresie widzialnym widma. Nie można w tym miejscu nic wspomnieć, że początków tej metody należy upatrywać w metodzie zwanej kolorymetri<|, a pierwszymi przyrządami były wizualne kolorymetry (komparatory). Pomiar absorp cji promieniowania odbywał się przez porównanie intensywności zabarwienia dwóch roztworów, z których jeden był roztworem wzorcowym, a drugi — roztworem badanym Zgodnie z równaniem Beera:

A\ = £\C\b\    (6.21)

A2 — £₂C₂b₂    (6.22)

Pomiar sprowadzał się do zrównania absorbancji (e, — s₂),

A\ = A₂    (6.23)

Zatem

C\b\ = c₂b₂    (6.24)

Jest to podstawowa zależność w technice porównywania, a służyły do tego celu kompii ratory wizualne. Przykładem jest komparator (kolorymetr) Dubosq’a, którego schemul przedstawiono na rys. 6.11. Zrównanie barw osiąga się w tym przyrządzie w wyniku zmian grubości warstwy roztworu badanego. Światło wysyłane przez żarówkę (7) oświetla równomiernie dna naczyń pomiarowych (3, 4). W jednym naczyniu jest roztwór wzorcowy. Światło po przejściu przez roztwory i układ optyczny (5) wpada do okulani

(6) , w którym pole widzenia jest podzielone linią na dwie połowy. Naczynia pomiarowe są umieszczone na wspornikach, które umożliwiają poziome podnoszenie i opuszczanie naczyń. Grubości warstw roztworów (Jb\, b₂) reguluje się za pomocą szklanych walców

(7)    zanurzonych w roztworach. Pomiar polega na doprowadzeniu obu połówek pola widzenia w okularze do oświetlenia o identycznym natężeniu. Znając grubości warstw roztworów b\ i b₂ oraz stężenie c₂, możemy obliczyć stężenie nieznane c, z zależności:

c 1 =

c₂ • b₂

(6.25)

Kolorymetry wizualne ulegały zmianom i zastąpiły je fotokolorymetry, w których wizu

Hyn (.11. Schemat optyczny kolorymetru Dubosq’a; ' /rńtllo światła, 2 — zwierciadło, 3, 4 — naczynka l"(||||lH’owe, 5 — układ optyczny, 6 — okular, 7 — ■I Unc walce

1

•iliii| ocenę zabarwienia zastąpiono pomiarem fotometrycznym. Kolejnym etapem w roz-!vn|ti przyrządów absorpcjometrycznych są spektrofotometry. Wprowadzone do labora-im Iow 50 lat temu podlegały ciągłym zmianom konstrukcyjnym i współczesne przyrządy -1 liują się doskonałymi parametrami pomiarowymi i umożliwiają szeroki zakres badań iiiinlizie strukturalnej, a także w analizie ilościowej różnych klas związków chemicznych. 1’odstawowymi częściami składowymi spektrofotometrów UV-Vis są:

1)    źródło promieniowania,

2)    układ optyczny (monochromator)

ł) pomieszczenie na komórkę pomiarową,

4)    detektor mierzący natężenie promieniowania,

5)    wskaźnik, rejestrator, komputer.

Ogólny schemat spektrofotometrów UV-Vis pokazano na rys. 6.12.

Rys. 6.12. Schemat blokowy spektrofotometru UV-Vis