B (17)

RATUSZ GŁÓWNY W GDAŃSKU

Opracowanie graficzne i opis MAREK ZUZAŃSKI - GDAŃSK

Rys. L

W Gdańsku zachowały się do dziś dwa ratusze:    Ratusz Staromiejski i Ratusz

Glównomiejski. Obie budowle stanowią bardzo cenne zabytki architektury i kultury polskiej. Z zachowanych dokumentów wynika, że w Gdańsku były niegdyś cztery ratusze. Pierwszy, wybudowany w krzyżackim Młodym Mieście, zburzyli mieszczanie gdańscy w 1455 r. Drugi — zwany „polskim ratuszem" — sprzedano z przeznaczeniem na rozbiórkę w 1597 r. Trzeci — zachowany do dziś bez większych przeróbek — stoi przy ul. Korzennej. Czwarty — zrekonstruowany po niemal całkowitym zniszczeniu podczas ostatniej wojny — stoi wysoki i strzelisty jak niezniszczalny pomnik-symbol polskości Gdańska. Jego mury zdobią liczne białe piastowskie orły, a ze szczytu spogląda na miasto polski król — Zygmunt August. Temu właśnie ratuszowi poświęcony jest niniejszy numer „Małego Modelarza".

Historia Ratusza Głównego sięga drugiej połowy XIV wieku. Wybudowano wówczas siedzibę władz miejskich, prostokątny budynek bez wieży. W ciągu wieków bryła Ratusza ulegała różnym przeobrażeniom. Dobudowano wieżę, którą w XV wieku podwyższono i zamontowano na niej mechanizm zegarowy. Trzon wieży uformowano ostatecznie w 1489 r. i w takim stanie przetrwał do dziś. W 1494 r. pożar zniszczył Ratusz, zostaje on jednak natychmiast odbudowany. Następny pożar w 1556 r. wypalił niemal doszczętnie wnętrze Ratusza. W czasie odbudowy w latach 1559—1561 strzelisty gotycki hełm Dirk Daniels zastępuje nowym, renesansowym, z pozłacanym posągiem króla Zygmunta Augusta na szczycie.

Ratusz osiąga wysokość 82 metrów, zmienia się także wystrój jego ścian. W miejsce okien gotyckich wstawiono okna renesansowe, a ściana szczytowa od strony Długiego Targu otrzymała również renesansowy wystrój. Dobudowano nową część Ratusza, której skrzydła utworzyły dziedziniec ratuszowy. Ostatnia, ważna dla wyglądu zewnętrznego przebudowa miała miejsce w 1768 r. kiedy to Daniel Eggert wykonał nowy, rokokowo-klasycystyczny portal główny z przedprożem. Ratusz Główny słynął nie tylko z piękna bryły budowli i niepowtarzalnego hełmu, ale także z przepysznych wnętrz, których wystrojem kierował w latach 1593—1611 Antoni vo_n Obberghen. Pod jego kierunkiem pracowali tacy mistrzowie, jak: Izaak von den Błock i Antoni Muller — malarze, rzeźbiarz Wilhelm Barlh i autor pięknej snycerki z Sali Czerwonej Szymon Herle.

Trudno opisać słowami piękno rekonstruowanych sal, a zwłaszcza Sali Czerwonej. Najlepiej zobaczyć to samemu, zwiedzając Muzeum Historii Miasta Gdańska, którego siedzibą jest Ratusz Główny.

UWAGI OGÓLNE

Do wykonania makiety potrzebne są ostre nożyczki do wycinania elementów, kilka żyletek, najlepiej ukośnie złamanych, którymi będziemy wycinali elementy oraz nacinali krawędzie załamali. Musimy również zaopatrzyć się w kilka kawałków tektury o grubości 0,8—1,5 mm. arkusz tektury grubszej (ok. 2 do 2,5 miń) formatu A4 <strona „Małego Modelarza"), pincetę do przytrzymywania małych elementów podczas klejenia oraz szpilki krawieckie lub kawałki drutu stalowego o średnicy 0.6 mm. Ważną sprawą jest dobranie odpowiedniego kleju. Najlepszy do klejenia naszej makiety będzie klej „Hermo!”, który sprzedawany jest w tubach.

Makieta jest trudna do wykonania. Trud jednak opłaca się, gdyż dokładnie i czysto sklejona wygląda bardzo efektownie.

Wykonanie modelu Ratusza ułatwią szczegółowe rysunki poglądowe i schematy montażu. Na rysunkach zakropkowano części naklejane na tekturę. Dokładne wzorce elementów z drutu i rozmieszczenie na nich części papierowych pokazano na arkuszu 5.

Gotową makietę można pomalować tylko matowym lakierem bezbarwnym. Nie może to być lakier nitro, gdyż rozpuszcza on farbę drukarską. Doskonale nadaje się matowy lakier bezbarwny „Humbrol”.

Makietę opracowano w podziałce 1:200.

ZALECENIA OGÓLNE

1.    Przed przystąpieniem do budowy makiety należy dokładnie i uważnie przeczytać opis wykonania.

2.    Wszystkie części wycinać środkiem linii obrysu.

3.    Linie zagięć nacinać delikatnie .1 z wyczuciem. Linie zagięć narysowane linią ciągłą nacinamy po stronie zadrukowanej, natomiast oznaczone linią przerywaną — po stronie nie zadrukowanej.

4.    Kleić bardzo starannie, zwracając uwagę na to, aby klej pokrył dokładnie tylko sklejki i nie poplamił części klejonej. Lepiej używać mniejszych ilości kleju, nie nakładając go na sklejki za dużo. Przed posmarowaniem spoiny klejem dane elementy należy przedtem przymierzyć, dopasować i sprawdzić, czy pasują do siebie.

5.    Części zostały ponumerowane w ten sposób, że najlepiej i najłatwiej sklejać je ze sobą według wzrastających numerów.

6.    Uwaga I Części oznaczone liczbami umieszczonymi w ramkach (np. 1A) przed wycięciem nakleić na tekturę.