CCF20111010023 (2)

7. Pozyskanie zarówno rządu, jak i społeczeństwa²⁰⁸ USA - jedynego supermocarstwa -jako strategicznego sojusznika i partnera stanowi wielką szansę dla Polski w tworzeniu trwałych podstaw bezpieczeństwa narodowego.

1.4.2. Uwarunkowania geograficzne bezpieczeństwa narodowego

O ile geostralegiczne położenie Polski kształtuje zewnętrzne uwarunkowania bezpieczeństwa narodowego, to uwarunkowania geograficzne -najogólniej rozumiane jako fizyczne, przestrzenne i społeczno-gospodarcze właściwości Polski - kształtują'wewnętrzne uwarunkowania naszego bezpieczeństwa.

Terytorium Polski o powierzchni 313 895 km² (obszar lądowy - 311 904 km², morskie wody wewnętrzne - 1991 km²) ma kształt przestrzenny zbliżony do kola, co jest uznawane za korzystne zarówno do obrony, jak i zarządzania państwem, zwłaszcza w porównaniu z terytorium IIRP.

O ile jednak granice: północno-zachodnia i południowa są naturalne (Bałtyk, Karpaty i Sudety), to granica zachodnia oraz północno-wschodnia i wschodnia są otwarte, pozbawione oparcia na przeszkodach terenowych (poza dolnym biegiem Odiy). Z uwagi na położenie „zamykające” przez te granice głównej osi geostrategicznej Europy²⁰⁹ oraz znaczną długość tych granic (zachodniej -467 km, północno-wschodniej i wschodniej -1258), ich obrona orazkontrola ruchu osób i towarów stanowi jedno z głównych wyzwań bezpieczeństwa narodowego oraz obrony wspólnej NATO, a także bezpieczeństwa UE.

Ludność Polski, blisko 39 min osób (ósme miejsce wśród państw NATO), określa zarówno skalępotrzeb zapewnienia bezpieczeństwa, jak i największe potencjalne źródło siły narodowej, którego powszechne włączenie we współtworzenie bezpieczeństwa narodowego jest największą szansąPolski. Oprócz liczby ludności niezwykle korzystna dla bezpieczeństwa narodowego jest prawie jednolita struktura narodowościowa (Polacy stanowią 97,6% społeczeństwa). O osobowym potencjale wojskowym Polski świadczą rzeczywiste możliwości mobilizacyjne (ponad 8 min mężczyzn w wieku 15-49 lat, zdolnych do służby wojskowej) oraz liczba mężczyzn osiągających wiek poborowy w danym roku - 336 tys.²¹⁰

Utrzymujący się od kilku lat katastrofalny wskaźnik dzielności kobiet-140/100 wobec pożądanego 210-213/100 stanowi najważniejsze zagrożenie bytu narodowego dla obecnego i przyszłych pokoleń Polaków.

²⁰⁸    H. Kissinger: „...Polska zasłużyła sobie u nas na wielką wdzięczność”, w: Polska powinna bronić własnych interesów, Rzeczpospolita z 14.05.2004 r.

²⁰⁹    Por. Geografia bezpieczeństwa państw Regionu Środkowoeuropejskiego, Zarząd Geografii Wojskowej, Warszawa 2001, s. 22.

²¹⁰    Tamże, s. 67.

Z warunków fizyczno-geograficznych największe, naturalne zagrożenie bezpieczeństwa narodowego stanowią nasze główne rzeki: Odra i Wisła. Jakkolwiek należąw Europie do rzek o średniej długości, to jednak pod względem zagrożenia powodziowego-wielkości i szybkości spływu lodu i fali powodziowej -należą do najpotężniejszych. Źródło tej potęgi tkwi w górskiej zlewni i względnie prostym biegu koryta od gór do morza. Niszczący potencjał obydwóch rzek wyzwala się podczas powodzi również wskutek zaniedbań przeciwpowodziowych -starych (blisko 100-letnich) obwałowaniach, zabudowanych polderach i braku zbiorników retencyjnych. Można więc stwierdzić, że najpotężniejszym zagrożeniem niemilitarnym Polski są i będą powodzie (równie jak... deficyt wody - stepowienie), którym sprostanie stanowi prawie co roku najważniejsze wyzwanie bezpieczeństwa narodowego.

Oprócz wielkich rzek szczególne znaczenie dla bezpieczeństwa narodowego ma infrastruktura drogowa, stanowiąca jeden z sektorów infrastruktury krytycznej²". Średnia gęstość sieci dróg samochodowych (utwardzonych) w Polsce wynosząca 80 km/100 krn² jest wielokrotnie niższa niż w Europie Zachodniej (np. RFN - 182 km/100 km²).

Również stan techniczny dróg nie odpowiada standardom europejskim, gdyż ich nośność i szerokość są zbyt małe. Ponadto na drogach występują jednopoziomowe skrzyżowania z liniami kolejowymi oraz nienormatywne mosty i wiadukty²'². Autostrady i drogi ekspresowe, będące podstawą transportu drogowego UE, w Polsce są dopiero w planach.

Tak żałosny stan dróg symbolizuje nasze największe zapóźnienie cywilizacyjne, stanowiąc zarazem jedną z największych barier rozwoju gospodarki wobec dominującej roli transportu samochodowego w przewozach towarów i osób. Równocześnie kiepski stan dróg jest jedną z głównych przyczyn tragicznego stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego wyrażonego coroczną 1 iczbą ponad 5 tys. zabitych i około 70 tys. rannych w wypadkach drogowych. Kiepski stan techniczny dróg i najważniejszych obiektów drogowych, mostów i wiaduktów, stanowi istotne ograniczenie w możliwościach wzmocnienia obrony terytorium Polski przez wojska lądowe innych państw NATO.

Z całości gospodarki szczególne znaczenie dla bezpieczeństwa narodowego ma rolnictwo, źródła energii i przemysł zbrojeniowy.

Polskie rolnictwo zaspokajające niemal w całości potrzeby żywnościowe naszego społeczeństwa, a ponadto eksportujące najwyższej jakości naturalną

²¹¹    „Infrastruktura krytyczna państwa oznacza obiekty (budynki, budowle) i urządzenia, służby odpowiedzialne za ich obsługę, komputerowe systemy informatyczne istotne dla bezpieczeństwa i ekonomicznego dobrobytu państwa oraz jego efektywnego funkcjonowania”, W. Wójcie chowicz, Ochrona infrastruktury krytycznej państwa, Myśl Wojskowa 1/2004, s. II.

²¹²    Geografia bezpieczeństwa..., op. cii. s. 66.

61